Ekspertët: Përhapja në ajër e 200 miligramëve Sarinë shkakton vdekjen brenda 2 minutave
www.huffingtonpost.com
Fakte të shpejta për gazin Sarinë. Me të avulluar, Sarina kthehet në gaz që mund të shpërndahet në mjedis. Njerëzit ekspozohen ndaj Sarinës nëpërmjet kontaktit me lëkurën, me sytë ose duke e thithur atë nëpërmjet ajrit. Sarina gjithashtu mund të përzihet me ujin e pijshëm ose ushqimin. Sarina është një agjent ekstremisht i paqëndrueshëm, për shkak të aftësisë për të ndryshuar nga lëngu në gaz. Struktura dhe aktiviteti biologjik i Sarinës janë të ngjashme me shumë insekticide në përdorim si Malathion, po ashtu me aktivitetin biologjik të karbamateve që përdoren si insekticide siç është Sevin, si dhe me medikamentet Mestinon, Neostigmin dhe Antirilium. Në temperaturë të dhomës Sarina është një lëng pa ngjyrë dhe pa erë. Shtypja e saj e lartë e avullimit tregon që ky helm avullon shpejt (36 herë më shpejt se Tabuni, po ashtu helm i ngjashëm kimik). Po ashtu edhe avulli i saj është pa ngjyrë dhe pa erë. Mund të shtohet koha e ndikimit duke iu shtuar lyra të caktuara ose prodhime të Petroleumit. Si edhe helmet e tjera nervore, Sarina sulmon sistemin nervor të organizmit të gjallë. Vetëm një mbrojtje e tërësishme e trupit mundet të pengojë marrjen e saj në organizëm. Në trup kjo substancë e bllokon enzimën acetik-kolin-esterazë në sinapsat e sistemit nervor parasimpatik vegjetativ. Kështu vjen te rritja e transmetuesit nervor, acetilkolinës në sinapsë dhe kështu te një nxitje e përhershme e parasimpatikus. Ndikimi dhe simptomat janë të ngjashme me helmet tjera luftarake: Tabun, Soman dhe VX, por edhe me helmimet me insekticide të ndryshme si me paration. Thithja e një dozë të lartë prej 200 miligramë Sarinë në ajër mund të shkaktojë vdekjen “brenda dy minutave”, pa pasur kohë për të zhvilluar simptoma, sipas Organizatës për Ndalimin e Armëve Kimike. Ndërsa, përhapja e 100 miligramëve shkakton vdekjen brenda 1 minute. Sa më shumë ekspozim përmes lëkurës, aq më tepër vret gazi Sarinë, ndërkohë që simptomat e para nuk mund të arrijnë pas një orë e gjysmë dhe kanë një progresion të shpejtë zhvillimi. Por, edhe kur ekspozimi është më i ulët te njeriu, efektet Sarinë mund të shkaktojnë dëme të përhershme, si dëmtimi në mushkëritë e viktimës, në sy dhe sistemin nervor qendror. Përhapja e gazit në ajër zgjat nga 5 deri në 12 orë, në varësi të kushteve të motit. Një nga problemet me këta agjentë kimikë është se nuk ka asnjë mënyrë të lehtë për të mbrojtur veten. Ndërkohë që agjentë të ashpër, si gazi Mustard, flluskëlëkurës, shkatërrojnë indet e mushkërive dhe mund të vrasin gjithashtu njerëz. Por, sipas ekspertëve, ata janë më pak vdekjeprurëse sesa agjentët nervorë.
Varësisht nga doza e helmimit vijnë këto simptoma:
• Dhembje të syve, pengesa në pamje, ngushtim të bebes së syrit
• Pengesa në frymëmarrje dhe ngushtim në gjoks
• Rrjedhje e hundëve
• Rritje e pështymës
• Rrjedhje e gjakut nga goja dhe hundët
• Vjellje, jashtëqitje e pakontrolluar
• Ngërç dhe tkurrje e muskujve
• Ngritje e temperaturës së trupit
• Humbje kontrolli mbi funksionet e trupit si urinimi, jashtëqitja
• Djersitje e shtuar
• Pengesa në gjumë dhe ëndrra të këqija
• Ndjeshmëri e shtuar ndaj dritës
• Humbje e kujtesës dhe vetëdijes
• Paralizim i trupit
• Koma
• Ndalimi i plotë i frymëmarrjes
• Vdekja
Në varësi të nivelit të prekjes nga Sarina, një person i cili mund të ketë pasur kontakt të lehtë ose të moderuar me Sarinën mund të mbijetojë, ndërsa një person që ka pasur kontakt të forte me këtë lënde, mund të vdesë.
Faktet
Pasi avullohet bëhet gaz Sarinë dhe mund të përhapet në mjedis
Përcaktimi ushtarak për Sarinën është GB
Njerëzit janë të ekspozuar ndaj Sarinës nëpërmjet kontaktit të lëkurës, kontaktin me sy ose duke marrë frymë nëpërmjet ajrit. Gjithashtu Sarina mund të jetë përzier me ujë ose ushqim.
Sarina është një agjent shumë i paqëndrueshëm nervor, për shkak të aftësisë për të ndryshuar gjendjen nga e lëngshme në të gaztë.
Sarina zhduket shpejt, duke paraqitur një kërcënim të menjëhershëm, por jetëshkurtër.
Përbërës kryesor i Sarinës është metili fosfonil difluorid.
Efektet
Njerëzit e ekspozuar mesatarisht zakonisht shërohen plotësisht. Njerëzit e ekspozuar rëndë nuk kanë gjasa për të mbijetuar.
Shenjat për të ekspozuarit mesatarisht:
rrufë
sytë e përlotur
dhimbje e syve
vizion të paqartë
djersitje e tepruar
kollë
ngushtësi gjoks
frymëmarrje të shpejtë
diarre
rritja e urinimit
ngatërrim
të qenët i përgjumur
dobësi
dhimbje koke
të vjella, dhe / ose dhimbje barku
shkalla e ngadalshëm ose të shpejtë të zemrës
presionit të ulët apo të lartë të gjakut
humbja e vetëdijes
paralizë
probleme me frymëmarrjen që mund të çojnë deri në vdekje
Shenjat e ekspozimit të rënduar
humbja e ndërgjegjes
konvulsione
paralizë
bllokim të frymëmarrjes deri në vdekje
Trajtimi
Lini zonën e ndotur sa më shpejt të jetë e mundur. Kërkoni ajër të pastër, nëse ekspozimi ndodh në ambiente të mbyllura. Nëse ekspozimi është jashtë, ngjitu në tokë të lartë sepse Sarina është më e rëndë se ajri dhe zhytet.
Hiqni veshjet e kontaminuara, lani sytë dhe lëkurën me ujë dhe sapun.
Duhet kujdes mjekësor i menjëhershëm.
Nëse e gëlltisni duhet të shkoni menjëherë te mjeku sepse nuk villet.
Kundërhelmet janë në dispozicion në shumë spitale.
