Arthur Rimbaud
Lulet
Nga një brezare e artë, – midis litarësh të mëndafshtë, fashash të hirta, kadifesh të blerta, e disqesh kristali që nxihen si bronz në diell,- unë shikoj luletogëzën që hapet mbi një tapet me qëndisma argjendti, sysh e flokësh.
Copa ari të verdhë të hapërdarë mbi agat, kolona bakëmi që mbajnë një kupolë smeraldi, tufa atllasi të bardhë e thupra të holla rubinësh qarkojnë trëndafilin e ujit. Si një zot me sy blu të mëdhenj e me faqe bore, deti e qielli tërheqin në tarracat prej mermeri turmën e trëndafilave të njomë e plot aromë.
Agu
Kam përqafuar agun e verës.
Akoma asgjë nuk lëvizte përballe pallateve. Uji ishte i pajetë. Kampet e hijeve nuk e braktisnin rrugën e pyllit. Unë eca, duke zgjuar frymët e gjalla e të vakëta, dhe perlat vështronin, e krahët ngriheshin pa zhurmë. Aventura e parë ishte, në shtegun tashmë plot me shkëlqime të freskëta e të zbehta, një lule që më tha emrin e saj.
Unë qesha, me fushqetën e verdhë që u shpupuris tejpërtej bredhave: mbi majën e argjendtë unë njoha mbretëreshën. Atëherë, ia ngrita një e nga një vellot. Në shëtitoren duke tundur fort krahët. Në rrafshinën, ku unë atë ia kisha bërë të ditur gjelit. Në qytetin e madh ajo ikte midis kambanoreve e kupolave, dhe duke vrapuar si një lypsar mbi skelat e mermerta, unë e qëllova atë. Në pjesën e epërme të rrugës, pranë një pylli me dafina, e qarkova me vellot e sajë të mbështjella, dhe ndjeva paksa trupin e sajë të paanë. Agimi dhe fëmija ranë poshtë pemës. Kur u zgjuan ishte mesditë.
Krijesë e bukur
Përballë një borë një Krijesë e Bukur shtatlartë. Fishkëllima vdekjeje dhe bandash muzike të shurdhët ngrenë, zgjerojnë e rrëqethin si një vegim këtë trup të çmuar; plagë të kuqe të ndezura e të zeza shpërthejnë në tulet madhështore. Ngjyrat e përkryera të jetës zhuten, vallëzojnë, e përhapen përreth Vegimit, mbi pjerrësinë. Fërgëllimat ngrihen e gjëmojnë dhe shija e shfrenuar e këtyre përshtypjeve që ngarkohet me fishkëllimat gjëmëmëdha dhe muzikën e ngjirur që bota, e humbur pas nesh hedh mbi nënën tonë të bukurisë, – ajo zbrapset, ajo rri drejt. Oh! Kockat tona janë veshur me një trup të ri dashurie.
***
O faqja e përhirtë, shpërthimi i qimes, krahët e kristaltë! Gryka mbi të cilën unë duhet të shembem mespërmes grumbullit të pemëve dhe ajrit të lehtë!
Lamtumirë
Tashmë vjeshtë! – Por pse të vajtosh një diell të përjetshëm, kur jemi të përfshirë në zbulimin e ndriçimit hyjnor, larg njerëzve që vdesin stinëve.
Vjeshtë. Anija jonë që ngrihet në mugëtirën e palëvizshme kthehet drejt portit të mjerimit, qyteti i bujshëm me qiellin plot njolla zjarri e balte. Ah! Zhele të kalbura, bukë e lagur nga shiu, dehje, mija dashuri që më kanë torturuar! Ajo nuk do t’i japë fund pra aspak kësaj mbretëreshe të kobshme të miliona shpirtrave e trupave të vdekur që do të gjykohen! Unë përfytyroj lëkurën të çarë nga balta e nga fatkeqësia, krimba gjithë push e sqetulla dhe akoma më shumë krimba të trashë në zemër, shpalosur midis të panjohurish pa moshë, pa ndjenjë…Unë do të kisha vdekur aty…përjetim i lemerishëm! E urrej mjerimin.
Unë frikësohem nga dimri sepse është stina e rehatisë!
Herë pas here shikoj në qiell plazhe pa fund mbuluar nga popuj të bardhë në gëzim. Një vapor i madh ari, sipër meje, tund flamurët e tij shumëngjyrësh në puhinë e mëngjesit. Kam krijuar çdo festë, çdo ngadhënjim, çdo dramë. Kam provuar të shpik lule të reja, yje të rinj, trupa të rinj, gjuhë të reja. Kam besuar të fitoj pushtetet e padukshme. Mirë! Unë duhet të gropos imagjinatën time dhe kujtimet e mija! Një lavdi e shkëlqyer artisti e tregimtari gjaknxehtë!
Unë! Unë që i kam thënë vetes magjistar apo engjëll, i zhveshur nga çdo moral, unë jam bërë baltë, me një detyrë për të gjurmuar, dhe realiteti thikë për t’u kapur! Njeri harbut! Jam mashtruar? Mëshirimi a do të ishte motra e vdekjes, për mua? Në fund të fundit, unë do të kërkoj falje që ushqehem me gënjeshtra. E hajt. Ndonëse pa një dorë mike! E ku të marrësh lehtësim?
Po. Koha e re është të paktën shumë e ashpër.
Sepse unë mund të them se fitorja më është e siguruar: kërcëllimat e dhëmbëve, fishkëllimat e zjarrit, psherëtimat kutërbuese zbuten. Të gjithë kujtimet e neveritshme shuhen. Pendimet e mia të fundit arratisen,- zili për qylaxhinjtë, kusarët, miqtë e vdekur, borxhet e çdo lloji. – Të dënuarit e ferrit, nëse unë hakmerresha!
Duhet të jesh krejtësisht modern.
Pa himne: me hap fitimtar. Vazhdo natën! Gjaku i etur nxjerr tym mbi fytyrën time dhe unë s’kam asgjë pas meje, veç këtij shkorreti të llahtarshëm!…Beteja shpirtërore është po aq shtazore sa edhe beteja njerëzore; por këndvështrimi i drejtësisë është kënaqësia vetëm e Zotit.
Megjithatë ky është pragu. Marrin çdo fluks energjie e butësisë të vërtetë. Dhe në agim, të armatosur me një këmbëngulje të zjarrtë, ne do të hyjmë në qytetet madhështore.
Çfarë flisja unë për dore mike! Një epërsi e bukur, është se unë mund të qesh me dashuritë e vjetra mashtruese, dhe të fshikulloj me turp këto çifte gënjeshtarësh,- unë kam parë ferrin e femrave këtu; dhe do të ishte e mundur për mua të zotëroja të vërtetën e një shpirti dhe një trupi.
Nga një stinë në ferr
Përktheu nga origjinali: Çlirim Kokonozi
Marrë nga Aleph, nr. 17, verë 2009
