Ervin Kaduku
– Shqiptarët do të paguajnë 112 milionë euro taksa shtesë më 2015
– Taksat e reja do të rëndojnë mbi konsumatorët dhe kursimtarët, por disa biznese do të përfitojnë ulje taksash të siguruara nga bisedimet e drejtpërdrejta me qeverinë
– Barra e taksave i shtohet rritjes së pritshme të shpenzimeve për energjinë elektrike
Mazhoranca tërhiqet nga premtimi elektoral dhe ai i përfshirë në programin qeveritar, se do të ulë taksat për shqiptarët. Qeveria shqiptare ka planifikuar sivjet të rrisë barrën fiskale mbi shqiptarët me 112 milionë euro ose afërsisht 1 për qind e Prodhimit të Brendshëm Bruto për vitin 2015, viti i dytë radhazi ky, me rritje taksash. Paketa e ndryshimeve ligjore e prezantuar dje në Kuvendin e Shqipërisë nga ministri i Financave Shkëlqim Cani, parashikon taksë më të lartë mbi konsumin e disa mallrave kyç, tatim më të lartë për të gjitha të ardhurat personale, veç rrogës, si dhe ulje taksash për pijet energjike dhe për prodhuesin e vetëm të ferrokromit në vend.
Karburanti më i shtrenjtë
Të ardhurat kryesore ekstra të qeverisë do të sigurohen nga e ashtuquajtura “taksa e qarkullimit” e cila vilet për çdo litër karburant të konsumuar. Ajo ka qenë deri në vitin 2013, 7 lekë për litër, u bë 17 lekë për litër në vitin 2014 dhe do të bëhet 27 lekë për litër në vitin 2015. Përveç rritjes në masën 10 lekë për litër, kjo taksë shton automatikisht edhe dy lekë Tatim mbi Vlerën e Shtuar pasi TVSH llogaritet mbi çmimin final të naftës. Rrjedhimisht, taksat mbi karburantin vitin e ardhshëm do të rriten me 12 lekë për litër. Buxheti i shtetit pritet të arkëtojë 6.6 miliardë lekë ekstra të ardhura nga kjo taksë.
Cigaret më të shtrenjta
Qeveria ka vendosur ndërkohë të rrisë akcizën e cigareve nga 90 në 110 lekë për paketë. Duke marrë parasysh importet vjetore prej 3500 tonësh duhan në vit, qeveria shpreson se do të arkëtojë vitin e ardhshëm 4.2 miliardë lekë më shumë. Çmimi i cigareve është programuar të rritet më tej në vitet 2016 dhe 2017. Akciza e cigareve u rrit nga 1 janari i këtij viti nga 70 në 90 lekë për paketë, por qeveria nuk arriti të mbledhë të ardhura shtesë për shkak se importuesit e duhanit i shtuan importet para hyrjes në fuqi të ligjit. Tani ka gjasa që me rritjen e re do të mund të importohen cigare me akcizën e këtij viti, ndërsa shqiptarët kanë filluar sakaq në masë të gjerë të paguajnë cigaret me çmimin e akcizës së vitit të ardhshëm.
Tatim mbi të ardhurat personale më i lartë
Grupi i tretë i tatimeve ekstra për vitin e ardhshëm është rritja e tatimit mbi të gjitha llojet e të ardhurave personale me përjashtim të pagës nga 10 në 15 për qind. Qeveria vlerëson se do të mbledhë 5 miliardë lekë ekstra nga rritja e tatimit mbi të ardhurat nga interesat bankare, nga qiratë apo nga të drejtat e autorit.
Taksë e re te sigurimet
Përveç këtyre taksave, qeveria ka vendosur edhe një taksë të re, të panjohur më parë mbi policet e sigurimeve, në masën 3 për qind. Kjo do të thotë që sa herë që një shqiptar do të blejë një policë sigurimi për makinën, do të duhet të paguajë një taksë ekstra mbi këtë prim.
Jo taksë për makinat
Qeveria pati menduar fillimisht të taksonte edhe 193 mijë makina me një “dysheme” taksë qarkullimi në masën jo më poshtë se 10.000 lekë në vit, por hoqi dorë nga kjo masë.
Kohë e vështirë
Qeveria shqiptare i ngarkoi shqiptarët me afro 170 milionë euro taksa shtesë në vitin 2014 ndërsa do të shtojë edhe afro 112 milionë euro taksa të tjera vitin e ardhshëm. Por taksat nuk janë të vetmet rritje për konsumatorët. Energjia elektrike pritet të shtrenjtohet gjithashtu, por masa e shtrenjtimit nuk është bërë ende publike.
Disa nga këto masa shtrënguese pritet t’ua bëjnë jetën më të vështirë shqiptarëve vitin e ardhshëm, nën premtimin se, me shlyerjen e borxheve, do të rikthehet rritja ekonomike. Por disa nga mekanizmat që duhej të zgjidhnin problemet strukturore ekonomike të vendit duket se nuk kanë funksionuar. Të paktën deri tani. Ekonomia shqiptare pësoi rënie me 0.6 për qind në tremujorin e dytë të këtij viti dhe kjo rënie ishte tërësisht e papritur nga autoritetet.
Qeveria shqiptare ka rënë dakord me Fondin Monetar Ndërkombëtar të shlyejë detyrimet e prapambetura të akumuluara gjatë viteve të fundit të qeverisë së kaluar, kur u komisionuan shumë punë publike të pambuluara me të ardhura buxhetore, si dhe të ulë borxhin publik në raport me PBB-në. Sipas këtij plani, borxhi publik i Shqipërisë do të ulet nën 60 për qind të PBB-së në vitin 2019 për të marrë rrugën për më poshtë gjatë dekadës që pason.
Shqipëria kreu një reduktim të borxhit publik gjatë viteve 2000-2007 si përqindje e PBB-së, por pas vitit 2008 pati një rritje galoponte që rrezikoi stabilitetin financiar të vendit.
Por, ajo që është e dukshme, të paktën politikisht, është fakti rritja e barrës së taksave mbi shpatullat e familjeve të varfëruara shqiptare, të cilat tashmë nuk kanë burimet e dikurshme të remitancave nga emigrantët, ndërkohë që edhe shumë aktivitete tradicionale të paligjshme tashmë janë ndërprerë. Normalisht, kjo politikë fiskale ndiqet nga qeveritë e djathta, por duket se qeveria Rama, pas vendosjes së taksës progresive mbi pagat, të gjitha masat e tjera i ka jashtë programit dhe premtimeve të veta elektorale. Pra, jashtë binarëve të saj normal politikë…
