David Foenkinos
“Zigzage takimesh” rikthen shkrimtarin David Foenkinos, me përkthim të Edmond Tupes. Dashuria në ritmin e saj klasik, si ndjenja e epërme dhe më madhështore e njeriut, por shfaqet me të gjitha “prapësitë” e trazirat që sjell në jetën tonë, është një histori sa e trilluar, po aq edhe reale.
I
Kam përshtypjen se vdekja është një vështrim që më përgjon pareshtur. Secili nga gjestet e mia detyrimisht do të analizohet nga një forcë e epërme, një forcë që është e ardhmja ime prej njeriu me trup të shpërbërë. Që në moshë më të re, kështu ka qenë për mua. Jetoj duke menduar vazhdimisht se një ditë nuk do të jetoj më. Kjo ngjall ndjesi pozitive, të jep veçanërisht mundësi të shijosh çdo çast të jetës: jam në gjendje të zbuloj diçka të këndshme, qoftë edhe fare të vogël te çastet edhe më mjerane. Për shembull, në metro, ngjeshur pas të tjerëve dhe qull në djersë, mund të mendoj: “Çfarë fati që jam gjallë!”. Kështu ndodh edhe me marrëdhëniet e mia sentimentale. E shoh veten tek dashuroj, i detyruar të mos ia prish kurrë zemrës që rreh. Kur zgjohem pranë një femre, i sodis veshin dhe rrekem t’i fotografoj me mendje shkëlqimin e asaj çka ka ajo të veçantë. E di që një ditë do të rri shtrirë, i ngurosur përballë vdekjes, dhe se nuk do të më mbeten më veçse këto kujtime të një sensualiteti të shkuar.
II
Në botë janë tre miliardë femra. Pra, kam të drejtë të pyes veten: Pse Alisa? Sidomos, ditët kur grindemi. Pse zgjodha atë midis gjithë kinezeve dhe ruseve? Pse ka hyrë në jetën time dhe më nervozon e më dëshpëron? Them me vete se me siguri do të ketë ndonjë australiane që do të më bënte shumë të lumtur. Domosdo duhet të ketë australiane të ëmbla e të dashura (idealja do të ishte një australiane e lindur në Zvicër). Por kjo do të më nxirrte telashe: çfarë tmerri të udhëtosh një ditë të tërë me avion për të shkuar e takuar vjehrrin e vjehrrën, kunatin e kunatën. I urrej avionët. Mund t’i duroja vetëm nëse do të shtriheshin shina në qiell. Si përfundim, besoj se jam i lumtur.
– Alisa, mund të më kishte rënë për pjesë një vajzë shumë më e keqe se ti.
– Po më lodh, Fric . Vërtet që po më lodh.
– Atëherë, natën e mirë.
E mbaj mend këtë diskutim. Më kujtohet edhe që isha shtrirë pranë Alisës. Në qetësinë e asaj nate dukeshim fort të lumtur. Asokohe, sapo kishim mbushur njëzet vjeç. Përpiqesha të merresha me sport, që të kisha një trup të bukur dhe, njëkohësisht, lexoja gjithë veprat e Shopenhauerit për të krijuar një ide të saktë lidhur me hidhërimin. Sipas disa miqve, tepër dashamirës, kjo lloj përzierjeje më jepte njëfarë elegance. Ndoshta mund të përfytyroja një jetë prej heroi modern. E vetmja pengesë për këtë heroizëm të mundshëm: pagjumësia ime kronike. Nuk mund ta shpëtosh njerëzimin pa bërë tetë orë gjumë.
Të gjithë heronjtë flenë mirë, qoftë edhe me një sy hapur. Ata e zotërojnë natën, ndërkohë unë rri e numëroj tërë yjet e qiellit; asnjëri nga këta nuk më ka rënë ndonjëherë mbi kokë. Do të ishte mirë sikur njëri syresh të gabonte tek lëshohet drejt planetit tonë. Me siguri të zë gjumi në çast, po të të godasë një yll i ndritshëm. Me kalimin e viteve, mësova të duroja e të heshtja. Natën ngrihem e lexoj, për orë të tëra. Shpesh, fjalët janë shpëtimi im, deri në të gdhirë, dhe nganjëherë shkronjat më shkartisen me ëndrrat në kufi të dremitjes.
Alisa gjithnjë vishej shumë shpejt. I kërkoja rregullisht e me ngulm të më linte sa t’ia shihja breçkat.
– Po më vonon! – bërtiste ajo.
Femrave u duhet ndaluar të bërtasin. Sidomos mëngjeseve, kur unë ende përpëlitem me shpresë se do të shoh ndonjë ëndërr erotike. Mendoja që duhej ta vija zilen e orës më herët. Isha absolutisht i vendosur që t’i vidhja gjumit minutat e nevojshme për të kundruar kofshët e së fejuarës sime. Ajo më linte vetëm në shtrat dhe unë ndihesha i lumtur tek gjeja ndonjëherë disa fije floku, që dëshmonin se kishte kaluar atypari. Një ditë, i thashë diçka lidhur me gjurmët që linte. Ajo m’u përgjigj:
– Me sa duket, s’qenkam hiç në rregull si dashnore.
Ja, pikërisht lloji i përgjigjes që ma ngazëllen shpirtin, ec e merre vesh përse. Sipas logjikës së të dashuruarve, ne jemi Albert Ajnshtajni për njëri-tjetrin. Alisa ka thënë plot fraza të kësaj natyre që më janë dukur fantastike dhe që nuk kanë vlerë për meshkujt e tjerë:
“Kam ftohtë, por më pëlqen më shumë të fle lakuriq.”
“Mbase mund të shkojmë në kinema ndonjë ditë.”
“Në frigoriferin tënd duhet të ketë përherë nga ai djathi kaçkavall me vrima të mëdha.”
“Kjo më kujton një ëndërr që kam parë, por nuk e mbaj mend më.”
“Megjithatë, më duhet të shkoj në meshë ndonjë të diel.”
“Më vjen keq që veprova kështu. A vazhdon të më duash?”
“Vudi Aleni bën edhe filma të mërzitshëm.”
Dhe kështu me radhë. Nëse këto fraza nuk ju bëjnë asnjë përshtypje, kjo ndodh sepse nuk keni rënë në dashuri me Alisën.
Ajo largohej dhe më vinte radha mua për t’u veshur. Kur ajo dilte duke tërhequr derën, kjo tregonte se dita mund të fillonte. Asokohe, isha student dhe kisha ngurruar aq shumë për të vendosur se cilën degë duhej të zgjidhja, saqë ndiqja leksione në fusha po aq të ndryshme nga njëra-tjetra sa historia e artit dhe fizika molekulare. Dëshiroja të njihja lloj-lloj Robertësh: Myzilin, Shumanin, Bresonin apo Zimermanin. Të afërmve u mbushja mendjen se ato që u dukeshin si sorollatje, ishin fryti i një strategjie të mprehtë profesionale. Një strategji që do t’ua bëja të njohur vetëm në momentin e duhur. Kjo ishte njëra prej metodave që zbatoja në jetë: t’i qetësoja gjithmonë të tjerët, duke ua mbushur mendjen se veproja në mënyrë racionale. Por kisha faj, vallë, që më interesonte gjithçka? Pse duhej të bëja përherë zgjedhje përfundimtare? Jeta ishte një vazhdimësi kufizimesh. Njeriu duhej të ishte besnik, të ishte i majtë, të hante drekë në orën 13:00. Kurse unë doja të kisha një të dashur që të votonte djathtas dhe që ta merrja për të ngrënë drekë në orën 15:00.
Mbase për këto arsye Alisa më bëri për vete. Që në shikimin e parë, e ndjeva që marrëdhënia jonë do të ishte e mundimshme. Në fakt, jo. Nuk është kjo ndjesia e parë që përjetova. Në zanafillë, qe një gjest. Kjo më solli ndër mend “Pavdekësinë” e Milan Kunderës, atë libër ku heroina lind nga një gjest. Alisa mund ta kishte parë veten në romanin e një shkrimtari të madh çek, por ajo parapëlqeu të gjendej në jetën time. Kjo ndodhi një të shtunë në të ngrysur kur ne ishim të ftuar në një mbrëmje. Rrethanat nuk kishin asgjë të pazakontë, por shpesh kjo është mënyra më e mirë për të përjetuar diçka të jashtëzakonshme. U takuam atje rastësisht, duke shkuar me disa miq të miqve tanë dhe, falë këtyre hallkave të bukura të miqësisë, arritëm të gjenim dashurinë. Dua të them, dashurinë e vërtetë, njërën prej atyre që të flak në kategorinë e krijesave qesharake.
Duhet të ketë qenë pak më shumë se ora tre e mëngjesit. Unë, që jam i përpiktë lidhur me hollësitë e takimit tonë, e pranoj që nuk jam i zoti të përcaktoj se në ç’orë ndodhi. Vjen një orë kur nuk ka më orë. Ishim rrasur në kuzhinë në kërkim të ndonjë shisheje me pije alkoolike. Gjithmonë, në raste të tilla, shfaqet një shakatar që imponohet me humorin e vet dhe nganjëherë atij i mjafton të flasë me zë pak më të lartë se të tjerët. Kudo që të jesh, asnjëherë tensioni hierarkik nuk njeh rënie. Rrotull atij ishte formuar një grup gazmor, që i jepte zemër për të vazhduar pa mëdyshje. Pra, në këtë rreth të hareshëm, u takova me Alisën. Po rrinim karshi njëri-tjetrit. Të qeshurat na vërshonin mbi kokë, të shtrembëruara nga atmosfera plot avuj alkooli. Hi-hi-hi e ha-ha-ha. Fytyra e Alisës ishte fare pranë simes kur ajo bëri një gjest të habitshëm. Ngriti dalëngadalë dorën për të ledhatuar hundën, pastaj veshin e saj të majtë. Lëvizja qe e shpejtë, të thuash se donte të vidhte diçka nga fytyra e vet. Është e vështirë të përshkruash me saktësi çfarë bëri me gishtërinj, por lidhja midis atyre dy ledhatimeve ravijëzoi një gjest me intensitet të lartë. Dhe pikërisht pas kësaj, vura re se po më vështronte. Dukej gati në siklet, por më buzëqeshi. Ajo buzëqeshje nuk i përkiste rrethit të hareshëm. Ishte për mua. Meqë edhe unë i buzëqesha në çast, formuam një rreth vetëm për ne të dy. Rrethi ynë buzëqeshës përbënte një nënndarje të mëvetësishme të rrethit të hareshëm, një disidencë intime.
Kur shakatari u rraskapit, publiku përreth u shpërnda. Pas aq të qeshurash, pamja ishte gati e trishtuar. Më në fund, ndodheshim vetëm.
– Më pëlqeu shumë gjesti që bëre pak më parë, – i thashë.
– Ashtu? Çfarë gjesti? – pyeti ajo me një zë disi zhgënjyes, një çikë të ngjirur, por që, me siguri, lidhej me duhanin dhe alkoolin.
– Kur preke hundën e pastaj veshin, shpejt e shpejt. Ti i fshike këto dy pika të fytyrës si të bëhej fjalë për një kod të fshehtë.
– Ke pirë gjë?
– Jo, jam esëll. Që ta kapësh atë gjest, duhet të jesh esëll.
– Nuk e mbaj mend ç’bëra.
– Prit, ta tregoj unë.
Ishte rasti t’i kapja dorën. Ajo nuk më kundërshtoi aspak. Gishtërinjtë ia fshikën sërish fytyrën. Menjëherë e kuptova se ajo që po bëja, do të ishte thjesht një kopje e zbehtë. Gjesti i saj kishte përmbledhur tërë bukurinë e së përkohshmes në majë të gishtërinjve. Kurrë nuk do të mund të përsëritej. Kaq e kaq herë më vonë, më kot, Alisa u orvat ta ringjallte atë çast të jashtëzakonshëm. Për të ma bërë qejfin, sigurisht. Por gjithashtu për të përtërirë shkëlqimin e atij momenti të magjishëm. Sepse ajo e dinte që me atë gjest ma kishte fituar zemrën. Edhe unë e dija që me adhurimin tim për atë gjest ia kisha fituar zemrën po aq.
– Si quhet autori i këtij gjesti? – pyeta.
– Alisa.
– Alisa… Alisa, jo keq. Emër i shkurtër, por jo keq.
– Të duket i shkurtër?
– Jo, s’kam ndonjë vërejtje. Kryesorja është që të mos i kesh flokët e shkurtër.
– Kështu je gjithmonë ti?
– Do të kesh gjithë kohën e duhur për të verifikuar se si jam.
– Po ti si quhesh?
– …
Nuk e di përse m’u desh kohë për t’u përgjigjur. Në atë çast, nuk kisha dëshirë të quhesha Fric. Besoj sidomos se nuk kisha dëshirë të germëzoja, nuk doja të përkufizoja asgjë nga ajo që po përjetonim, doja që ende të kishim një mundësi për të mbetur dy të panjohur. Paskëtaj kurrë nuk do të mund të ktheheshim prapa deri tek ajo hapësirë ku nuk njiheshim. Ky ishte momenti i fundit i marrëdhënies sonë të paemër dhe, një… dy… tre:
– Unë quhem Fric.
Ajo nuk bëri asnjë koment për emrin tim. Pikërisht për këtë arsye, nuk përjashtohej që një ditë të martohesha me atë, madje edhe më mirë: të blinim së bashku një qen.
