Marrëveshja e pazakontë politike mes kryeministrit Edi Rama dhe kryetarit të opozitës Lulzim Basha, zyrtarizuar ditën e enjte, përpos të tjera, rrit rolin e faktorit ndërkombëtar në kontrollin e zgjedhjeve parlamentare të 25 qershorit. Referuar përmbajtjes së paktit politik, për herë të parë, Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe Bashkimit Evropian, nuk do të kenë thjeshtë rol vëzhgues, por do të kontrollojnë nyje të rëndësishme të procesit zgjedhor.
Konkretisht, sipas marrëveshjes, faktori ndërkombëtar do të mbështesë Komisionin Qendror të Zgjedhjeve për të ekzaminuar kandidatët për deputetë, në përputhje me ligjin e dekirminalizimit. Për një kontroll sa më efikas të të shkuarës së kandidatëve, KQZ do të ketë një personel shtesë, ndërsa do të asistohet nga ekspertë nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe Bashkimit Evropian.
Gjithashtu, marrëveshja parashikon mbështetje ndërkombëtare për Komisionin Qendror të Zgjedhjeve, për ngritjen e linjave telefonike të ndihmës për vëzhgimin dhe shqyrtimin e ankesave mbi ligjin e shërbimit civil dhe blerjen e votës. Mbështetja pritet të konsistojë si në asistencën me teknologji ashtu edhe me angazhimin e burimeve njerëzore në terren. Po ashtu, faktoi ndërkombëtar do të ofrojë mbështetje edhe për forcimin e monitorimit të listave të zgjedhësve, e cila ka qenë gjithmonë burim i pretendimeve të ndryshme të subjekteve politike për zgjedhjet. Ndërkaq, për herë të parë në historinë e pluralizmit shqiptar, qeveria dhe opozita do të jenë bashkëpërgjegjëse për standardet e zgjedhjeve parlamentare të 25 qershorit. Madje, si për ironi, Partia Demokratike do të ketë peshën kryesore, pasi do të propozojë ministrin e ri të Brendshëm. Kjo ministri ka një rol të rëndësishëm për organizimin e zgjedhjeve. Për rrjedhojë, ndoshta për herë të parë, nuk do të ketë kontestime dhe interpretime të ndryshme për raportin e pritshëm të OSBE/ODIHR për zgjedhjet e 25 qershorit.
Ndërhyrja në legjislacion
Gjatë përpjekjeve epike për zgjidhjen e ngërçit politik, përfaqësues të Shteteve të Bashkuara të Amerikës dhe Bashkimit Evropian, kanë garantuar Partinë Demokratike për rritjen e prezencës në Shqipëri, për të garantuar zgjedhjet parlamentare. Megjithatë, legjislacioni në fuqi, limiton rolin e ndërkombëtarëve në procesin zgjedhor. Sipas kuadrit ligjor, garancia ndërkombëtare konsiston vetëm në rritjen e numrit të vëzhguesve gjatë fazave të procesit zgjedhor.
Në këto kushte, tre pikat e marrëveshjes politike, diktojnë një ndërhyrje në ligjin zgjedhor dhe ligjet e tjera, për të përfshirë SHBA-BE më thellësisht në kontrollin e aspekteve të rëndësishme të procesit zgjedhor, siç është verifikimi i të shkuarës së kandidatëve apo edhe kontrolli i listave të zgjedhësve. Mbetet për t’u parë nëse Partia Demokratike dhe Partia Socialiste do të propozojnë ndryshime në ligjin zgjedhor, për zbatimin e marrëveshjes apo pikat e paktit do të mbeten thjeshtë në një letër, e cila nuk ka asnjë fuqi juridike.
Marrëveshja
Marrëveshja e pazakontë politike mes kryeministrit Edi Rama dhe kryetarit të opozitës Lulzim Basha, zyrtarizuar ditën e enjte, përpos të tjera, rrit rolin e faktorit ndërkombëtar në kontrollin e zgjedhjeve parlamentare të 25 qershorit.
Ankesat
Marrëveshja parashikon mbështetje ndërkombëtare për Komisionin Qendror të Zgjedhjeve, për ngritjen e linjave telefonike të ndihmës për vëzhgimin dhe shqyrtimin e ankesave mbi ligjin e shërbimit civil dhe blerjen e votës.
