Nga Lothar Gorris
Ka gjëra që ne e dimë se i dimë. Ka edhe gjëra që ne i dimë që nuk i dimë. Por ka edhe gjëra që ne nuk e dimë fare, që nuk i dimë. Kështu tha ish Sekretari amerikan i Mbrojtjes Donald Rumsfeld në një konferencë për shtyp kur po fliste për armët e shkatërrimit në masë të Saddam Husseinit. Injoranca nuk të mbron nga të vërtetat e pakëndshme, ky ishte thelbi i tre fjalive të Rumsfeldit.
Lufta mbaroi ashtu si ai donte. Armët nuk u gjetën kurrë. Ata nuk ekzistonin. Pra, nëse veproni, duhet ta dini se çfarë po bëni. Gjithashtu duhet të jeni i qartë për atë që ai nuk e dini. Veprimi mes të panjohurave mund të jetë zhgënjyes.
Politikanët do të vendosin se çfarë të bëjnë pas Pashkëve me masat e bllokimit. Do të jetë një javë vendimtare për këtë vend dhe qytetarët e tij të pasigurt. Politika duhet të shpjegojë se çfarë planifikon të bëjë me ne gjatë javëve dhe muajve në vazhdim. Më konkretisht sesa ajo dëshiron. Më konkretisht edhe sesa mundet.
Atëherë, çfarë dimë? Ekziston një virus që po përhapet me shpejtësi në të gjithë globin. Merr jetë njerëzore. Njohim ARN-në e tij, dimë se cfarë po bën në spitale. Për ta parandaluar atë, u desh të mbyllet tërë njerëzimi. Po ashtu dimë faktin që mbi 1.5 milion njerëz në mbarë botën janë testuar pozitivë. Kaq dimë!
Po, çfarë nuk dimë? Nuk njohim ilacet dhe kurat për ta luftuar virusin apo edhe për ta ndaluar atë. Nuk kemi asnjë ide se sa njerëz janë të infektuar. Ne as nuk e dimë se sa prej mbi 100 mijë vdekjeve të deritanishme në botë kanë vdekur nga virusi ose vetëm nga virusi. Kur nuk njohim dy numra, ata të të infektuarve dhe ata të të vdekurve, nuk mund të përcaktojmë rrezikshmërinë statistikore të virusit. Kështu nuk vlerësojmë rrezikun e vërtetë të tij. Pse vdesin kaq shumë njerëz, pse vdiqën më shumë në Itali sesa në Gjermani? Cilat strategji funksionoi?
Kështu që ne e dimë që nuk dimë shumë. Njihet – teorikisht – një fjali të mirë. Progresi fillon me pranimin e injorancës. Por për ata që duhet të veprojnë tani, kjo është një fjali e tmerrshme. Nëse doni të veproni, duhet të besoni se e dini. Përndryshe, vetëm fatalizmi do të mbetej në funksion. Ose mbyllja totale. Si rezultat, ne i shohim statistikat sikur të shpallin të vërteta të përjetshme. Duhet të dëgjojmë virologët të cilët, si profesionistë të mjekësisë, duhet të jenë në vëmendje.
Por ne gjithashtu e dimë se sa më shumë të zgjasë bllokimi, aq më të tmerrshme janë pasojat për ekonominë. Dhe: padurimi po rritet. Me diellin e pranverës që shkëlqen, disiplina e qytetarëve shkërmoqet, fëmijët vështirë se mund të mbahen në shtëpi. Politikanët e vendimarrësit duhet ta kenë parasysh këtë.
Ata kanë detyrën e vështirë për të mbrojtur qytetarët: nga sëmundjet, por edhe nga shkatërrimi i nervave. Padurimi dhe injoranca është një kombinim perfekt për të rritur mosbesimin, që në një shoqëri nuk është kurrë një gjë e mirë. Mosbesimi masiv në një shoqëri të dërrmuar nga kriza, sëmundja, frika dhe rënia ekonomike është dinamit.
Po cila është zgjidhja? Ndalimi i kontakteve ka ulur infeksionin. Çfarë do të thotë kjo? Dalje nga bllokimi? Relaksim i ngadaltë? Apo zgjatje, sepse valët e reja kërcënojnë? Ne e dimë që nuk dimë shumë. Kjo është një fjali e rëndësishme. Është një nxitje për të zbuluar gjërat dhe pastaj t’i vlerësojmë ato. Duhet të përmbahemi për të bërë rekomandime.
Angela Merkel nuk është për t’u pasur zili. Ajo duhet të bëjë atë që mendon se është e drejtë, edhe nëse rezulton se ishte gabim. Është zgjedhur për këtë. Do të ketë kundërshtime. Kjo është demokracia. Një këshillë: rritja e pritshmërive të cilat më vonë dalin zhgënjim nuk do të ishte një gjë e mirë. Do të ishte shumë e rrezikshme.
Përktheu: Mapo.al/
