Më 15 janar, dukej sikur SHBA dhe Kina kishin shmangur një Luftë të Ftohtë.
US-vs-China-trade-war-780×439
Në Uashington, presidenti amerikan Donald Trump deklaroi se “marrëdhënia jonë me Kinën është më e mira që ka qenë ndonjëherë” ndërsa nënshkroi një marrëveshje paraprake tregtare që “bashkon vendet”. Pakti midis Trump dhe Xi Jinping të Kinës ngriti shpresat se superfuqia mbizotëruese në botë mund të zgjidhë paqësisht dallimet me një Kinë në rritje, shkruan Bloomberg.
Në të njëjtën ditë, zyrtarët shëndetësorë në qytetin qendror kinez, Wuhan pranuan se ata nuk mund të përjashtonin transmetimin nga njeriu në njeri të një pneumonie të re misterioze që tashmë kishte sëmurë 41 njerëz, transmeton Telegrafi.
Katër muaj më vonë, virusi ka shkaktuar krizën më të rëndë globale shëndetësore në të paktën një shekull, duke vrarë më shumë se 330,000 njerëz dhe duke zhytur ekonominë globale në një recesion të thellë. Pandemia gjithashtu ka ringjallur të gjitha skenarët e rasteve më të këqija në lidhje me lidhjet SHBA-Kinë, duke i afruar ato më pranë konfrontimit sesa në çdo moment që kur të dy palët krijuan marrëdhënie katër dekada më parë.
Nga zinxhirët e furnizimit dhe vizat deri në hapësirën në internet dhe në Tajvan, dy ekonomitë më të mëdha në botë po përshkallëzojnë mosmarrëveshjet nëpër disa fronte që nuk u qetësuan kurrë. Të enjten, Trump tha se nuk dëshiron të flasë me Xi dhe SHBA do të “kursente 500 miliardë dollarë ” nëse ndërpresë lidhjet me Kinën.
Si përgjigje, ministria e jashtme e Kinës u kërkoi SHBA që të hiqnin “mentalitetin e Luftës së Ftohtë” dhe të bashkëpunonin në luftën kundër virusit. “Zhvillimi i qëndrueshëm i marrëdhënieve midis Kinës dhe Shteteve të Bashkuara është në interesin themelor të njerëzve të dy vendeve dhe gjithashtu është i favorshëm për paqen dhe stabilitetin botëror”, tha zëdhënësi i ministrisë Zhao Lijian në një konferencë të rregullt të lajmeve në Pekin.
Mosmarrëveshja do të ketë më shumë zhurmë para zgjedhjeve amerikane në nëntor: Trump po e fajëson gjithnjë e më shumë Kinën për trazirat e virusit pasi minon shanset e tij për fitore.
Ndërsa pakti tregtar tani për tani ul rrezikun e tarifave të reja, shumica e mosmarrëveshjeve të tjera midis dy palëve janë të njëjta ose më keq si në thellësitë e konfliktit një vit më parë. Trump dhe ndihmësit e tij e kanë zemëruar Kinën, duke e akuzuar atë se virusi shpëtoi nga një laborator në Wuhan, dhe se Pekini po mbanë furnizime mjekësore dhe se hakerët e vendit po hetonin organizatat amerikane për hulumtime të vaksinave.
Në të njëjtën kohë, diplomatët kinezë dhe mediat shtetërore kanë promovuar teori konspirative që atletët e ushtrisë amerikane prezantuan virusin në Wuhan dhe akuzuan “politikanë të caktuar amerikanë” se po përpiqeshin të zhvendosnin fajin. Ata i kanë cilësuar zyrtarët e administratës Trump si gënjeshtarë, madje duke e quajtur Sekretarin e Shtetit Michael Pompeo “të keq” në një program lajmesh në mbrëmje.
Pandemia gjithashtu ka ringjallur tensionet në mosmarrëveshjet e vjetra, siç është statusi i Tajvanit të drejtuar në mënyrë demokratike, të cilën Kina e ka bllokuar të bëhet pjesë e OBSH-së. Muajin e kaluar, zyrtari i lartë shëndetësor amerikan mbajti një telefonatë të rrallë me homologun e tij tajvanez, dhe këtë javë Senati i SHBA-së miratoi legjislacionin që kërkonte përfshirjen e ishullit në takimet e OBSH-së, ndërsa një luftë anije amerikan lundroi nëpër ngushticën e Tajvanit.
Trump dhe Xi ndoshta kanë më pak oreks për një luftë tarifore pasi pandemia i shtyn ekonomitë e tyre në kriza historike. Njëri ndër kërcënimet më të mëdha për të dy udhëheqësit është një rritje e vazhdueshme e papunësisë që mund të shkaktojë trazira politike. Më shumë se 90,000 njerëz kanë vdekur nga koronavirusi në SHBA, duke e bërë atë vendin më të goditur në botë.
Megjithatë, çdo kërcënim e ri vetëm thellon dyshimin midis dy fuqive.
Senati amerikan dha pëlqimin unanim për legjislacionin që do të vendosë sanksione ndaj zyrtarëve kinezë për abuzimet e të drejtave të njeriut kundër pakicave myslimane.
Global Times tha të Premten se Kina po “konsideronte masa ndëshkuese” kundër zyrtarëve amerikanë, duke filluar nga Prokurori i Përgjithshëm i Misurit, Eric Schmitt, i cili po padit Kinën për kompensim, dhe senatorët republikanë Tom Cotton dhe Josh Hawley.
Marrëdhëniet SHBA-Kinë kanë zbritur në gjendjen më të keqe në dekada dhe vetëm do të tensionohen. Kështu që konfrontimi strategjik do të tërhiqet, por tensionet politike dhe ideologjike po nxehen me dashje.
