Sot është nisur nga Varshava konvoji me ndihmën polake për vendet e Ballkkanit Perëndimor- Shqipëri, Bosnje Hercegovinë, Mali Zi, Kosovë, Maqedoni e Veriut dhe Serbi. Ndihma polake përmban më shumë se 60 mijë litra dezinfektues sipërfaqesh dhe duarsh si dhe 600 mijë maska kirurgjikale (gjithsej gati 70 ton mall), çka është e destinuar për spitalet dhe personat që e kanë më të nevojshme në rajon. Ndihma po përcillet nga një konvoj trajlerash nga Shërbimi Zjarrfikës Polak, i cili ka qenë në Shqipëri edhe në dhjetor 2019 me ndihma për të prekurit nga tërmeti i nëntorit.
Ndihma në fjalë u përgjigjet nevojave të ngutshme të shteteve pritëse, të shpallura midis të tjerash në kuadër të Qendrës Euroatlantike të Reagimit për Situatat e Katastrofave (EADRCC) të NATO-s (në rastin e Shqipërisë, Bosnje Hercegovinës, Malit të Zi dhe Maqedonisë së Veriut).
Përcjellja e ndihmës është një shprehje simbolike e solidarititet ndërkombëtar të Polonisë në kontekstin e luftës kundër pandemisë së COVID-19 dhe pasojave të saj negative socialo-ekonomike. Qysh me fillimin e pandemisë Polonia ka vënë theksin tek rëndësia e bashkëpunimit ndërkombëtar. Detyrimi ynë moral është demonstrimi i solidaritetit dhe ndihma për të tjerët në kohë të vështira. Më herët Polonia u ka dhënë ndihmë në kontekstin e luftës kundër pandemisë së COVID-19 mes të tjerëve Italisë, Spanjës, vendeve të Partneritetit Lindor, para së gjithash Bjellorusisë dhe Ukrainës. Janë planifikuar njëkohësisht edhe veprime të mëtejme ndihmëse. Detyrimi moral në 100 vjetorin e lindjes së Papës Gjon Pali II dhe në shenjë solidariteti me 40 vjetorin e kriojimit të Sindikatave të Pavarura Solidarnost, që soillën shem bjen e regjimit komunist në Poloni, shkon dorë për dore me këtë ndihmë për popullin shqiptar.
Pandeminë e koronavirusit po e shoqëron një intesifikim i sulmeve kibernetike dhe fushatave dezinformuese nga ana e shteteve të treta. Po dalin shumë narrativa false që kanë të bëjnë gjoja me paaftësinë e shteteve dhe institucioneve të veçanta për të manaxhuar krizën dhe që cënojnë solidaritetin e Perëndimit, kryesisht NATO-s dhe BE-së. Shumica e tyre është transmetuar përmes kanaleve pro-Kremlin e më pas jënë amplifikuar shpesh nga mediume ndërkombëtare të pandjeshme ndaj së vërtetës. Në etapat fillestare të pandemisë edhe Polonia ra viktimë e dezinformimit dhe ishte e shtrënguar t’i korrigjonte informacionet e pavërteta mbi, midis të tjerash, gjasme konfiskimin nga shërbimi doganor polak i mjeteve të mbrojtjes personale të blera nga shtete të tjera. Kundërshtimi i efektshëm i këtyre aksioneve kërkon bashkëpunim të ngushtë të shteteve aleate në kuadër të NATO-s si dhe vendeve anëtare të BE-së. Në rastin e Ballkkanit Perëndimor, Bashkimi Europian dhe vendet anëtare janë pa asnjë diskutim dhuruesit më të mëdhenj të ndihmës, qoftë edhe në kontekstin e pandemisë së COVID-19, pavarësisht ndonjëherë narrativave të lançuara nga vende të treta.
Ndihma humanitare polake për vendet e Ballkanit Perëndimor konfirmon rëndësinë që Polonia u kushton marrëdhënieve miqësore me shtetet e rajonit, të cilat vitet e fundit kanë njohur intesifikim të mëtejshëm. Polonia mbështet aktivisht dhe me konsekuencë shtetet e Ballkanit Perëndimor në rrugën e tyre të integrimit europian. Kjo i përket si sferës politike (Polonia është një ndër flamurtarët aktivë të politikës së zgjerimit në forumet e BE_së), ashtu edhe ndarjes me vendet e rajonit të përvojave nga periudha e negociatave të anëtarësimit në BE (përmendim këtu konferencat dypalëshe- me Tiranën. Beogradin, Shkupin).
Vitin e shkuar Polonia kryesoi Procesin e Berlinit- këtë iniciativë që mbështet integrimin e Ballkanit Perëndimor në BE. Në kuadër të kryesimit polak, pikë kulmore e të cilit ishte Samiti i Ballkanit Perëndimor në Poznan në korrik2019, u organizuan më shumë se 100 evente në Poloni dhe vendet e Ballkanit Perëndimor, kurse Polonia dha 1,5 mln euro për zhivllimin e infrastrukturës në rajon.
Simbol i solidaritetit polak me shtetet e rajonit ka qenë gjithashtu deklarimi nga Polonia i mbështetjes së rindërtimit të Shqipërisë pas tërmetit të vitit të kaluar me 2,7 mln euro. Këto mjete do të destinohen për qëllime që do t’i shërbejnë forcimit të mëtejshëm të qëndrueshmërisë së strukturave shtetërore për situata krizash, përfshirë edhe fatkeqësitë natyrore.
Ne veprojmë po ashtu edhe në të mirë të rritjes së aftësisë së administratës së shteteve të Ballkanit Perëndimor (veç të tjerash përmes organizimit prej vitit 2015 të “Akademisë së zgjerimit” për nëpunësit nga vendet e Ballkanit Perëndimor, apo përmes pjesëmarrjes së subjeketeve polake në projektet twining në rajon – deri më sot janë finalizuar 13 projekte të tilla me pjesëmarrjen polake, ndrësa dy janë ende në zhvillim e sipër: me ARSH me pjsëmarrjen e një ekipi ekspertësh polakë, i cili synon përmirësimin e manaxhimit të infrastrukturës rrugore në Shqipëri. Pas suksesit të projektit twining me KLSH, mbyllur në vitin 2019, me objekt “Rritja e kapaciteteve të auditimit të jashtëm”, ku Kontrolli i Lartë i Shtetit të Polonisë (NIK) ishte partner lider, po kjo strukturë polake është duke realizuar një projekt të ngjashëm në Kosovë me objekt “Forcimi i mëtejshëm i impaktit të Zyrës Kombëtare të Auditimit të Kosovës.
Jashtë vëmendjes së veprimeve tona nuk është lënë as rinia. Prej vitit 2017, në bashkëpunim me fondacionin “Krzyżowa”/Kreisau foundation (Stiftung Kreisau für Europäïsche Verständigung) për Mirëkuptimin Europian dhe me Ambasadën e Republikës Federale Gjermane në Varshavë, por edhe me pjesëmarrjen e Përfaqësisë së Komisionit Europian, Ministria e Punëve të Jashtme të Polonisë organizon çdo vit seminarin për të rinjtë e vendeve të Ballkanit Perëndimor, Polonisë dhe Gjermanisë me temë “Kujtesë, mirëkuptim, e ardhme”. Në kuadër të kryesimit polak të Procesit të Berlinit vendet e Ballkanit Perëndimor u përfshinë në ofertën e bursave të Qeverisë së Republikës së Polonisë në kuadër të të ashtuquajturit Programi Banach (bëhet fjalë për ofertën e kryerjes së studimeve stacionare në Poloni në degët inxhinjierike-teknike, agrare si dhe shkencave ekzakte dhe të natyrës, kemi financuar njëkohësisht 6 bursa në Kolegjin Europian në Natolin (nga një për secilin vend të Ballkanit Perëndimor).
Polonia merr pjesë aktive në sigurimin e stabilitetit dhe sigurisë në rajon, përmes kontigjenteve Ushatarake Polake në kuadër të KFOR në Kosovë si dhe operacioneve ERUFOR/ALTHEA në Bosnje Hercegovinë, përmes shërbimit të njësive të Policisë Speciale Polake në kuadër të EULEX në Kosovë, apo në mbështetje të Policisë Kufitare të Maqedonisë së Veriut ( në vitin 2019 u organizuan 12 misione ku në secilin u angazhuan 30 funksionarë të Policisë Kufitare bashkë me dhurim pajisjesh. Kemi mbështetur gjithashtu financiarisht programe që kanë për qëllim luftën kundër trafikut ilegal të armëve, apo luftën kundër korrupsionit në rajon. Policia Kufitare Polake, po përmbush në Shqipëri, si pjesë e agjencisë FRONTEX, misionin me objekt “Aktivitete Operacionale Fleksibël në Ballkanin Perëndimor”. Ushtarët polakë, krah për krah me forecat e armatosura shqiptare, shërbejnë në misionet e NATO-s në Lituani, Afganistan dhe Kosovë.
Marrëdhëniet me Ballkanin Perëndimor do të jenë një ndër elementët thelbësorë të presidencës polake të Grupit të Vishegradit që nis më 1 korrik 2020. Politika e zgjerimit të BE-së si dhe mbështetja për transformimin politik, ekonomik dhe social të rajonit duhet të mbeten prioritet strategjik i BE-së, pavarësisht pandemisë së COVID-19. Ne presim prezantimin nga Komisioni Europian në vjeshtën e këtij viti të “Planit të rimëkëmbjes ekonomiko-investuese të për rajonin e Ballkanit Perëndimor”.
