Ukraina mund të miratojë një status neutral si pjesë e një marrëveshjeje paqeje me Rusinë, pranoi mbrëmë presidenti Volodymyr Zelensky.
Ai u tha mediave ruse – të cilat u këshilluan të mos raportonin intervistën – se një pakt i tillë do të duhej të garantohej nga palët e treta dhe të vihej në një referendum.
Zelensky tha se pushtimi rus kishte shkaktuar shkatërrimin e qyteteve rusishtfolëse në Ukrainë dhe tha se dëmi ishte më i madh se luftërat ruse në Çeçeni.
Garancitë e sigurisë dhe neutraliteti, statusi jobërthamor i shtetit tonë. Ne jemi gati të shkojmë drejt plotësimit së këtyre pikave. Kjo është pika më e rëndësishme”, tha ai.
Ai tha se asnjë marrëveshje paqeje nuk do të ishte e mundur pa një armëpushim dhe tërheqje të trupave ruse.
“Të gjitha hyrjet dhe daljet nga qyteti i Mariupolit janë të bllokuara”, shtoi Zelensky.
Porti është i minuar. Një katastrofë humanitare brenda qytetit është duke ndodhur, sepse është e pamundur të shkosh atje me ushqime, ilaçe dhe ujë”, tha ai.
“Unë as nuk e di se kë ka trajtuar ndonjëherë ushtria ruse kështu,” tha ai, duke shtuar se, krahasuar me luftërat ruse në Çeçeni, vëllimi i shkatërrimit “nuk mund të krahasohet”.
Kjo erdhi pasi presidenti turk Rexhep Tajip Erdogan pati një bisedë telefonike me presidentin rus Vladimir Putin sot, ku ai theksoi nevojën për një armëpushim në Ukrainë, tha zyra e tij.
Të dy krerët ranë dakord se takimi i ardhshëm midis zyrtarëve rusë dhe ukrainas duhet të mbahej në Stamboll, megjithëse nuk dha një kornizë kohore.
Sipas deklaratës, Erdogan bëri thirrje gjithashtu për një përmirësim të situatës humanitare në rajon.
Më herët të dielën, negociatori ukrainas David Arakhamia tha se raundi tjetër i bisedimeve ballë për ballë midis Ukrainës dhe Rusisë do të zhvillohet në Turqi më 28-30 mars.
Ndërsa kryenegociatori i Rusisë tha se bisedimet personalisht do të fillonin të martën.
Këtë javë Erdogan tha se komentet e presidentit ukrainas Volodymyr Zelensky për nevojën e një referendumi për kompromise me Rusinë ishin “udhëheqje e zgjuar”.
Duke folur me gazetarët në një fluturim kthimi nga një samit i NATO-s në Bruksel, presidenti turk tha se vendi i tij nuk mund të vendosë sanksione ndaj Rusisë për shkak të nevojave të saj energjetike dhe bashkëpunimit.
Një shef ushtarak ukrainas ka thënë se Putini po përpiqet të ndajë Ukrainën në dysh, pasi separatistët në Luhansk të kontrolluar nga rebelët thonë se do të mbajnë referendum për bashkimin me Rusinë.
Në bisedimet me Ukrainën, Moska i ka kërkuar asaj që të njohë sovranitetin e Rusisë mbi Krimenë dhe pavarësinë e rajoneve Donetsk dhe Luhansk.
Kreu i Republikës së vetëshpallur Popullore të Luhanskut, Leonid Pasechnik, tha se mund të mbajë një referendum në të ardhmen e afërt.
Megjithatë Ukraina tha se çdo votim i tillë nuk do të kishte bazë ligjore dhe u zotua për një luftë ‘totalisht’ guerile për të parandaluar ndarjen e vendit në dysh.
“Në fakt, është një përpjekje për të krijuar Korenë e Veriut dhe të Jugut në Ukrainë”, tha Kyrylo Budanov, kreu i inteligjencës ushtarake të Ukrainës, në një deklaratë, duke iu referuar ndarjes së Koresë pas Luftës së Dytë Botërore.
Rusia ka mbështetur rebelët separatistë në Luhansk dhe rajonet fqinje të Donetskut që kur shpërtheu një kryengritje atje në vitin 2014 menjëherë pas aneksimit të Gadishullit të Krimesë nga Moska.
Vladimir Putin muajin e kaluar njohu rajonet lindore të Luhanskut dhe Donetskut, ku separatistët pro-rusë filluan të luftojnë forcat ukrainase në vitin 2014, si ‘të pavarura’.
Putin përdori mbrojtjen e dukshme të dy rajoneve lindore të Ukrainës si pretekst për të filluar pushtimin e tyre barbar në Ukrainë.
Ukraina ka thënë vazhdimisht se nuk do të pajtohet kurrë me aneksimin e territorit të saj nga Rusia – pjesa më e vështirë e bisedimeve të paqes me Moskën.
“Të gjitha referendumet e rreme në territoret e pushtuara përkohësisht janë të pavlefshme dhe nuk do të kenë vlefshmëri ligjore”, tha në një deklaratë për Reuters zëdhënësi i Ministrisë së Jashtme të Ukrainës, Oleg Nikolenko.
“Në vend të kësaj, Rusia do të përballet me një përgjigje edhe më të fortë nga komuniteti ndërkombëtar, duke thelluar më tej izolimin e saj global”.
