“Kosova, shqiptarët, serbët dhe Krimea” titullohet intervista që gazetar greke “Kathimerini” i ka marrë Kryeministrit të Kosovës Albin Kurti, pyetur së pari “mbi planet e bashkimit, sfidat e Ballkanit Perëndimor dhe synimet e Prishtinës”.
Kathimerini shkruan: ” Albin Kurti është një kryeministër me një histori të pazakontë. Ish-studenti aktivist kaloi dy vjet e gjysmë në një burg serb në vitet 1999-2001, ai u burgos përsëri nga autoritetet e Kosovës në vitin 2007, ndërsa në vitin 2018 u dënua për kryerjen ose nxitjen e të paktën pesë sulmeve me gaz lotsjellës kundër Kuvendit të Kosovës, për të ndalur ligjin që do t’u jepte autonomi të kufizuar serbëve të Kosovës.
Në mësymjen e tij të parë në Forumin Ekonomik Delphi në fillim të këtij muaji, Kurti avokoi për njohjen e plotë të Kosovës dhe pranimin e saj në Bashkimin Evropian dhe NATO, edhe pa një marrëveshje që normalizonte marrëdhëniet Serbi-Kosovë.
Në të njëjtën kohë, ai nuk e fsheh aspiratën e tij për ta parë Kosovën të bashkuar në mënyrë paqësore me Shqipërinë dhe nuk është i shqetësuar për destabilitetin e mundshëm të shkaktuar nga politikat e tij.
Në një intervistë për Kathimerini ai përsërit kërkesën për njohjen e plotë të Kosovës nga Serbia si një kusht i domosdoshëm për një marrëveshje – një kërkesë që serbët thonë se asnjë politikan serb nuk mund ta plotësojë në një të ardhme të parashikueshme, pa e dëbuar nga pushteti. Shqetësimi i tij kryesor është një përhapje e mundshme e luftës në Ukrainë në Ballkanin Perëndimor”, informon gazeta greke në hyrje të intervistës, dhënë më poshtë me pak shkurtime.
Kathimerini: Projekti juaj politik është që ju dëshironi të bashkoni Kosovën dhe Shqipërinë dhe të mos u jepni asnjë autonomi serbëve të Kosovës. E saktë?
Kurti: Unë kam qenë kryeministër i Kosovës për një vit dhe këtë vit pensionet janë rritur 11%, pensionet e invaliditetit 33%. Ne kemi dhënë subvencione për nënat dhe fëmijët e lindur dhe nuk bëjmë diskriminim sipas përkatësisë etnike apo fetare. Ne duam bashkëpunim të ngushtë me Shqipërinë, por jo në dëm të minoriteteve. Shqipëria dhe Kosova janë dy shtete të ndryshme, por jo dy kombe të ndryshme. Problemi është kur Beogradi ndërhyn dhe kërkon të minojë shtetësinë dhe institucionet tona. Atëherë është e natyrshme që ne të dëshirojmë të jemi më të fortë, sepse Serbia është shumë më e fortë se ne.
– Marrëveshja e Brukselit e vitit 2013, e cila kërkonte themelimin e Bashkësisë së Komunave Serbe, nuk është diçka për të cilën Beogradi është përgjegjës, është diçka për të cilën Prishtina është pajtuar.
Kurti: Janë 33 marrëveshje, Beogradi nuk dëshiron të zbatojë mbi dy të tretat e tyre, por insiston vetëm në këtë. Kur isha në opozitë e kundërshtova këtë sepse nuk është diçka që e kërkojnë serbët e Kosovës.
– Çfarë ju bën të mendoni se serbët e Kosovës do të ishin mirë nëse vizioni juaj për bashkimin e Kosovës dhe Shqipërisë do të realizohej?
Në këtë mandat u zgjodha kryeministër për të bërë punë dhe drejtësi. Dhe mendoj se të gjithë serbët në Kosovë duan punë dhe drejtësi, nuk mendoj se më kundërshtojnë mua si kryeministër. Unë kam një ministër serb, serbët janë të përfaqësuar në të gjitha institucionet, por Beogradi u bën shumë presion që të mos jenë besnikë ndaj Republikës së Kosovës. Ne luftojmë krimin e organizuar dhe korrupsionin si askush tjetër në rajon. Kemi arrestuar 270 zyrtarë shtetërorë dhe publikë për korrupsion këtë vit, kjo e bën qeverinë tonë më të pëlqyeshme edhe për minoritetet. Unë nuk jam vetëm kryeministri i shqiptarëve, jam kryeministri i të gjithëve. Kosova është gjithnjë e më e suksesshme.
– Por ju dëshironi ta shpërndani atë në një vend më të madh.
Ne duam të forcojmë vendin tonë. Referendumi për bashkim me Shqipërinë nuk lejohet sipas kushtetutës sonë. Kushtetuta jonë ishte gjithashtu e rregulluar ndërkombëtarisht, ajo ka një nen që nuk na lejon të bashkohemi me një vend tjetër. Dhe është e vështirë të ndryshosh.
– Pra, pse thoni se do të votoni pro në një referendum për bashkim?
Siç thashë, ne jemi një komb dhe është e pamundur të harrojmë se kufiri ndërmjet Serbisë dhe Shqipërisë na është imponuar nga Serbia dhe Jugosllavia. Është një kufi që nuk është i yni. Dhe kur Serbia sulmon Kosovën, ne nuk reagojmë vetëm si Kosovë, ne reagojmë si popull shqiptar, sepse Serbia ka një aleat shumë të ngushtë në Moskë dhe është më e madhe se ne, kështu që ne reagojmë në atë mënyrë që na afron më shumë mbrojtje të suksesshme.
kathimerini: Përshtypja ime nga Serbia është se ata ndjejnë se kanë humbur shumë kohë të çmuar me luftërat dhe duan të arrijnë dhe të kthejnë faqen dhe të ndërtojnë bashkëpunim ekonomik në rajon. Pse po flisni për sulme?
Kurti: Në pranverën e vitit 1999, “Operacioni Patkoi” i serbëve dëboi 80% të shqiptarëve nga shtëpitë e tyre. Pas luftës, Operacioni Patkoi ndodhet jashtë Kosovës në formën e 42 bazave të operimit. Në të kaluarën Kremlini na përmendte një herë në muaj, tani po krahason në mënyrë të rreme, Kosovën dhe Krimenë çdo ditë. Në takimin e tyre të fundit, të 19-të në nëntor, (Presidenti serb Aleksandar) Vuçiç dhe (Presidenti rus Vladimir) Putin folën për “standarde të dyfishta dhe hipokrizi në marrëdhëniet ndërkombëtare” dhe Vuçiç i tregoi Putinit pjesën veriore të Kosovës në hartë (shënim: zonat ku jeton pakica serbe). Pse do ta bënte këtë? Pra jemi në rrezik.
– Nuk duket sikur po bëni shumë përpjekje për dialog. Cili është mendimi juaj për përpjekjet për normalizim?
Unë e takova presidentin Vuçiç dy herë në qershor dhe korrik të vitit të kaluar. Ne kemi pasur një marrëveshje për reciprocitetin për targat e makinave. Unë jam krijues, konstruktiv dhe i përkushtuar. Unë dua një marrëveshje. Por marrëveshja duhet të ketë njohjen reciproke si pjesë kryesore. Presidenti amerikan Biden dhe sekretari amerikan i shtetit Blinken janë shumë të qartë. Zyrtarët në Bruksel, nëse i takoni për më shumë se pesë minuta, thonë se nuk ka asnjë mënyrë për të anashkaluar pavarësinë. Njohja e pavarësisë sonë do të jetë e mirë për Serbinë, sepse brezi i ardhshëm do të rritet pa këtë ëndërr hegjemoniste për kthimin e Kosovës në Serbi.
– Nëse ekziston një mënyrë për të normalizuar marrëdhëniet dhe ajo shmanget, ekziston një shans real për probleme që mund të ishin shmangur. A jeni fare i shqetësuar për ndikimin e politikave tuaja në stabilitetin rajonal?
Me qeverinë tonë ka më shumë paqe, siguri dhe stabilitet, jo më pak. Nuk do të lejoj që asnjë serb i Kosovës të dëmtohet për shkak të kombësisë. Forcat tona policore janë aty për të gjithë. Po i them Beogradit: “Kosovën e humbi regjimi i Millosheviqit. Pse nuk distancohesh?”
Kathimerini: A mund të shpjegoni çfarë thatë për analogjinë mes Kosovës dhe Krimesë?
Kurti: Rusët thonë se ashtu si NATO e çliroi Kosovën nga Serbia, ata do të çlirojnë sa të munden Ukrainën nga Kievi. Kur morën Donbasin dhe Krimenë, donin të krijonin paralele me Kosovën duke thënë se kishin edhe një referendum. Por pashë shumë qartë se kutitë e votimit të atyre referendumeve ishin mbajtur nga ushtarë rusë. Vetëvendosja dhe demokracia nuk vijnë nga lart dhe me ushtri, por nga poshtë dhe nga populli.
– Kishte disa ushtri të fuqishme që të ndihmonin me vetëvendosjen tënde.
Por ata bombarduan vetëm me avionë, ne ishim ata që luftonim në tokë. Rasti i Krimesë dhe Donbasit është për mua një shprehje e qartë e ekspansionizmit dhe imperializmit rus. Ata po përpiqen të imitojnë NATO-n. Ata duan të krijojnë këtë analogji të rreme.
Kathimerini: A mendoni se ekziston rreziku i një destabilizimi të Ballkanit për shkak të luftës në Ukrainë?
Kurti: Mendoj se Kremlini sheh tre vende potenciale ku mund të përhapë konfliktin. Moldavinë, Gjeorgjinë dhe Ballkanin Perëndimor: Bosnja, Kosova, Mali i Zi. Në Ballkanin Perëndimor ata mund t’i kontraktonin operacionet nëpërmjet Serbisë, ndërsa në Gjeorgji dhe Moldavi do t’u duhej të shpërndanin pushtetin. Kjo është arsyeja pse unë jam i shqetësuar për rajonin tonë, dhe veçanërisht për vendin tonë. Në vitin 2012 ka pasur dy aktivitete të përbashkëta ushtarake ndërmjet Serbisë dhe Federatës Ruse, në vitin 2016 ishin 50 dhe vitin e kaluar 100.
Kathimerini: Por sa i mundshëm mendoni se është ky skenar?
Kurti: Vërtet që nuk e di. Vura re se Putini po i pret rrugët e daljes. Kjo është arsyeja pse ne jemi të shqetësuar.
