Gazetarja ukrainase Daria Meshcheriakova, ka folur për situatën në Ukrainë dhe propagandën ruse. Meshcheriakova është në mesin e gazetarëve ukrainas që erdhën në Kosovë, pasi Rusia sulmoi Ukrainën.
Ndër të tjera, në intervistën për The Geopost, ajo u shpreh se Ukraina po kalon të njëjtën luftë që e kanë kaluar shqiptarët dhe Kosova.
“Por ajo që shoh tani, është se Ukraina po kalon të njëjtën luftë si shqiptarët dhe Kosova”, ka thënë Meshcheriakova.
Për sa i përket propagandës ruse, ajo është shprehur se ajo është e njëjta me atë serbe dhe se të dyja përdorin të njëjtin mekanizëm e të njëjtat gënjeshtra.
“Ata po përdorin të njëjtin mekanizëm, të njëjtat mjete, të njëjtat gënjeshtra.”, tha ajo.
INTERVISTA E PLOTË
Si është situata në Ukrainë?
Meshcheriakova: Faleminderit që më ftuat dhe është shumë e vështirë të them se si është tani, e vetmja gjë që mund të konfirmoj është se nuk ka asnjë vend të sigurt në Ukrainë për momentin, sepse Rusia ka vendosur thjesht të terrorizojë Ukrainën dhe ata kanë bombarduar qytete të vogla dhe fshatra, qytete të mëdha, civilë dhe këtë qëllimisht, sepse duan të kërcënojnë ukrainasit të detyrojnë qeverinë, të detyrojnë presidentin që të dorëzohet.
U largova nga Kievi në fillim të marsit, sepse Rusia po e bombardonte intensivisht dhe ishte shumë e frikshme.
Që atëherë, Kievi është pak a shumë i sigurt, do të thoja, por është pak herët për t’u kthyer, sepse shoh çdo ditë që civilë vdesin në të gjitha rajonet e Ukrainës, gjithashtu në Kiev, dhe prindërit e mi jetojnë në zonën e pushtuar.
Nga njëra anë, jam e lumtur që ushtria ukrainase po i bombardon ato, bazat ushtarake, por nga ana tjetër, jam shumë e shqetësuar, sepse prindërit e mi jetojnë afër atyre bazave ushtarake dhe kur shpërthejnë armët, nuk e dimë kurrë se ku do të fluturojë dhe ku do të ulet, kështu që në thelb situata është shumë e ndërlikuar sepse unë shoh se si Evropa është lodhur nga lufta në Ukrainë, por ne nuk kemi mundësi të lodhemi nga kjo luftë.
Si është të jesh fqinj me Rusinë?
Meshcheriakova: Si një person i rritur në Rusi, e kalova fëmijërinë time në Rusi, sepse babai im është me origjinë nga atje.
Ne jetojmë disi në kufi me Rusinë, dhe atë arrogancë ndaj kombit tim e kam ndjerë gjithmonë nga familja ime, familja ruse.
Unë jam rritur me ta, kemi ngrënë në të njëjtën tavolinë, kemi fjetur në të njëjtin shtrat, por tani më thonë nazist, se shohin shumë TV. E pashë këtë zhvillim të propagandës së tyre gjatë gjithë presidencës së Putinit, sesi të afërmit e mi u bënë gjithnjë e më agresivë ndaj nesh, sa herë që mbërrinim atje. Ishin vetëm 150 km apo diçka, sapo kaluam kufirin, rusët ishin aq arrogantë ndaj nesh. Fillimisht na thanë, po na e vidhni gazin, pastaj thoshin pse e mëson gjuhën ukrainase, ju thosha se është gjuha e vendit tim. “Oh, harrojeni, askush nuk do të ketë nevojë për të, ju duhet të qëndroni me Rusinë.”, thonin ata.
Dhe më pas, në vitin 2014, më tej, ata u bënë aq agresivë sa ne i ndërpremë lidhjet me familjen tonë ruse. Kishte vetëm nja dy persona në familjen e babait tim, të cilët ishin ende në kontakt me të, por në shkurt të vitit 2022 ne ndaluam së kontaktuari me ta sepse ata thanë se lufta ishte e rreme dhe se unë po i shpikja granatimet dhe se nuk ishte Rusia. Më pas prindërit e mi ndalojnë së foluri me gjithë familjen time ruse.
Pra, në thelb, është shumë e vështirë të jetosh në një matricë të tillë, si të thuash, kur njerëzit as që e kuptojnë se çfarë po ndodh, ata thjesht shikojnë TV dhe nuk kanë para për t’u larguar nga rajoni. Ata jetojnë gjithë jetën në të njëjtin fshat, në të njëjtin qytet, në të njëjtin rajon dhe nuk besojnë se ekziston ndonjë jetë tjetër.
Kur shkova për të studiuar në Gjermani, e gjithë familja ime ruse tha se Bashkimi Evropian do të shpërbëhet së shpejti, kështu që harroni Bashkimin Evropian. Dhe ata nuk besonin se jeta në Bashkimin Evropian ishte mirë, dhe se njerëzit ishin të sjellshëm me mua, jo siç e kanë imagjinuar, nëse je i huaj askush nuk kujdeset për ty, kjo nuk ishte e vërtetë.
Pra, është shumë e vështirë të jetosh me një fqinj të tillë, sepse nuk mund të bëhesh racional me ta, ata janë gjithmonë irracionalë, nuk janë analitikë dhe janë shumë, shumë arrogantë dhe agresivë ndaj ukrainasve.
Si po e përdor propaganda ruse krizën dhe pushtimin e Ukrainës për të bërë më shumë propagandë?
Meshcheriakova: Unë as nuk di se si mund të bëjnë më shumë propagandë, sepse kjo që ata kanë bërë të paktën dy dekada, tashmë është e tepërt.
Ata thjesht gënjejnë, dhe meqenëse njerëzit e tyre nuk duan të lexojnë diçka tjetër, kjo është në thelb një drogë.
Shfaqen si ata tregtarët e drogës në TV. Ata duan më shumë urrejtje, më shumë eksitim, më shumë biseda, biseda më agresive dhe njerëzit, ata infektohen më shumë nga ky ilaç dhe ndezin TV vetëm për të ju treguar më shumë, më shumë luftë, më shumë për ta është emocion sepse njerëzit në Rusi, besomëni, unë gjysmën e jetës sime e kam kaluar në Rusi dhe e di si është, nuk po flas për Moskën apo Shën Petersburgun, po flas për rajone të vogla të Rusisë.
Me të vërtetë nuk dinë çfarë të bëjnë përveç të shikojnë TV, dhe ata e besojnë këtë, dhe kur përpiqem t’u bëj pyetje, askush nuk e di përgjigjen, por ata thjesht përpiqen të flasin të njëjtat slogane si në TV, kjo është ajo.
Ata kanë kaq shumë para, Kremlini, për propagandë, dhe Bashkimi Evropian ende u dërgon atyre shumë para, duke blerë naftën dhe gazin e tyre dhe ata mund të korruptojnë këdo në Evropë për të folur propagandë dhe për ta përhapur atë, ata janë shumë të fuqishëm në këtë.
Dhe nëse nuk e luftoni dhe është shumë e vështirë ta luftoni, ju duhen më shumë para për ta luftuar atë, sepse nëse ata përhapin një dezinformatë, vetëm një pjesë të vogël të këtij dezinformimi, ju duhen më shumë burime për ta luftuar atë, sepse njerëzit tashmë dyshojnë. Sapo t’i bindësh, ata kanë përhapur edhe dhjetë dezinformata të tjera dhe qëllimi i tyre është të të bëjnë të dyshosh, dhe kaq.
Si po e përdorin Rusia dhe Putini kishën ortodokse në Ukrainë?
Meshcheriakova: Ata kanë përdorur kishën ortodokse për një kohë të gjatë, siç më kujtohet, edhe në Lugansk në 2014, ata përhapën propagandë në kishë dhe madje pagëzuan armët për të shkuar të vrisnin ukrainasit.
Shteti ynë ukrainas u përpoq të luftonte Kishën Ruse në Ukrainë.
Është shumë popullore tek ukrainasit lindorë, dhe ajo që kam lexuar në javët e para të luftës, se Rusia u përpoq të organizonte sulme terroriste në kishë, kishë ruse, kishë ortodokse ruse, për të treguar se ukrainasit vrasin civilët e tyre që sapo kanë ardhur të luten, duke qenë të pafajshëm, vetëm sepse duan të luten në kishën ruse. Por falë Zotit e penguan.
Epo, faleminderit Zotit që ukrainasit nuk janë shumë fetarë në këtë rast, dhe jo të gjithë ukrainasit janë ortodoksë, prandaj kisha nuk ka aq ndikim, por megjithatë, njerëzit që shkojnë në kishë, janë të infektuar nga propaganda, propaganda ruse, sepse është ende, çfarëdo që ata të bëjnë, çfarëdo që të bëjë qeveria jonë, ajo është ende mjaft popullore në lindje.
Mund të na thoni pse zgjodhët Kosovën?
Meshcheriakova: Epo, ndryshe nga kolegët e mi, këtu, tani jemi gjashtë persona nga Ukraina. Nuk është hera ime e parë këtu, për të gjithë gazetarët e tjerë është hera e parë në Kosovë. Hera e parë ishte në vitin 2011, studioja atëherë në Vjenë, studime juglindore dhe atje mësova shqip (ende nuk di të flas mirë) dhe u interesova për situatën këtu (situatën e keqe), sepse mbaj mend që në mediat ukrainase, e përshkruanin krejtësisht ndryshe, dhe unë isha shumë kurioze për këtë. Pse ne e dinim historinë ndryshe? Dhe erdha këtu, fola me shumë njerëz këtu dhe kuptova se edhe unë isha viktimë e propagandës ruse, si të thuash, propagandës serbe.
Dhe pastaj u ktheva vazhdimisht, për të parë, për të udhëtuar këtu, kam qenë në Mitrovicë, këtë herë, u ktheva për të parë ndjenjat e mia, sepse hera e parë që isha në Mitrovicë para luftës sonë u ndjeva krejtësisht ndryshe dhe isha dy javë më parë dhe tani perceptimi im ka ndryshuar për Mitrovicën dhe gjithçka që ka ndodhur atje. Nuk po e romantizoj më siç bëra.
Pra, kam qenë gjithmonë kurioze për vendin dhe gjithmonë kam dashur të kthehem dhe të qëndroj këtu për më shumë se një javë ose dy, të flas me më shumë njerëz për të parë se si ka ndryshuar jeta pas luftës dhe çfarë kanë kaluar njerëzit.
Por ajo që shoh tani, është se Ukraina po kalon të njëjtën luftë si shqiptarët dhe Kosova.
A mund të krahasoni ndikimin rus në Serbi dhe propagandën ruse në Ukrainë?
Meshcheriakova: Epo, është i njëjti, edhe kur shkova në universitet, ishte shumë kohë më parë, mbaj mend se si përgatita një ese për rusët, miqësinë serbe dhe si filloi dhe gjithçka.
Filloi 300 vjet më parë kur Rusia dikur ndihmoi Serbinë në luftën kundër Turqisë besoj, dhe pastaj ata thjesht u bënë si vëllezër sllavë dhe më pas lindi ky mit, dhe ende, ata ende besojnë se janë si vëllezër ortodoksë dhe askush tjetër në botë s’i kupton.
Ata thjesht duan të qëndrojnë së bashku dhe të përhapin dezinformatat e tyre së bashku në thelb.
Serbia po bënte absolutisht të njëjtën gjë që po bën Rusia, por për fat të mirë, ata nuk kanë aq para sa rusët, por rusët ende i ndihmojnë ata që të përhapin këtë dezinformatë.
Dhe për fat të keq, është absolutisht e njëjta gjë me një serb që ka bërë dhe që vazhdon të bëjë dhe atë që Rusia ka bërë për dekada.
Ata po përdorin të njëjtin mekanizëm, të njëjtat mjete, të njëjtat gënjeshtra.
A keni ndonjë mesazh për popullin ballkanik, për shtetet ballkanike, si të mbroheni nga ndikimi, propaganda dhe dezinformimi rus?
Meshcheriakova: Është shumë e vështirë, sepse Rusia ka shumë para. Dhe ata nuk janë të pangopur, ata janë të pangopur t’i investojnë këto para në arsim, në sistemin mjekësor, në qytetarët e tyre, por jo në luftë apo propagandë? Është shumë e vështirë, kjo është detyra kryesore e gazetarëve për të trajtuar këtë propagandë, gjithmonë duhet të verifikoni burimet tuaja dhe nëse shihni ndonjë lajm, duhet të shihni se nga vjen dhe duhet ta krahasoni. Nëse njihni njerëz që jetojnë në atë vend, është më mirë t’i pyesni njerëzit drejtpërdrejt.
Por ajo që unë shoh edhe në mediat sociale, Rusia po përdor shumë robotë, ju mund të klikoni në profilet e tyre dhe ato janë bosh ose mund të shihni që vetëm postojnë dhe vazhdojnë të postojnë më shumë lajme ruse dhe më pas mund të kuptoni se është thjesht një bot rus.
Dhe ishte një histori qesharake në ditën kur Rusia shpalli pavarësinë e LNR dhe DNR, dhe prindërit e mi jetojnë atje, unë di gjithçka për rajonin. Dhe një “socialist” amerikan, siç tha ai “majtist”, ai thoshte: “oh më në fund këta njerëz janë të lirë nga ky regjim nazist” dhe klikova në profilin e tij dhe pashë që dukej si një “bot”. Ai shkruante se ukrainasit kanë 8 vjet që terrorizojnë rusët, thashë unë jam me origjinë nga atje, jam ukrainase, çfarë mund të thoni tjetër? Ai u përgjigj, lini njerëzit të festojnë dhe ishte ora 11 e mbrëmjes dhe më dërgonte vazhdimisht foto se si po festojnë pavarësinë. Dhe e di që kishte një shtetrrethim, njerëzit nuk lejoheshin të dilnin jashtë në atë kohë, dhe unë thashë se ka një shtetrrethim, ata nuk mund të festojnë tani.
Por ju e dini, për mua ishte e qartë, sepse unë e di situatën, dhe njerëzit që e lexojnë, nuk e dinë dhe fillojnë të dyshojnë, ky është problemi, dhe më në fund shoh tani që shumë njerëz në mediat perëndimore, ata tashmë e dinë se janë robotë dhe sa herë që media perëndimore poston diçka për Ukrainën, ata thonë “botë rusë, ne po ju presim”. Të paktën ata e kuptojnë. Sepse edhe një vit më parë ishte e vështirë të imagjinohej që për shembull gjermanët, holandezët, francezët apo amerikanët do të dallonin botët dhe njerëzit e vërtetë. Kështu, të paktën tani njerëzit mësuan se si ta ndajnë këtë dezinformim nga informacioni normal. Dhe për njerëzit që konsumojnë informacion është kritike të jenë analitikë dhe të krahasojnë atë që sjellin burimet e tjera. Jo thjesht të klikoni mbi burimin dhe pastaj hapni burimin dhe nuk ka asgjë, është thjesht një pjesë e krijuar. Pra, është më mirë të lexoni gazetat që ju besoni dhe më pas nëse dyshoni, thjesht gjeni një person nga atje dhe pyeteni.
