Procesi i Berlinit, i ngritur në vitin 2013, synonte të afronte Ballkanin Perëndimor me BE-në. Deri më tani, formati ka qenë kryesisht një mundësi për fotografi për politikanët. Por kjo pritet të ndryshojë në një takim në Berlin të enjten, shkruan Deutsche Welle.
“Ne po flasim për hapa historikë” – kjo është mënyra se si Ministrja e Jashtme gjermane Annalena Baerbock njoftoi nënshkrimin e planifikuar të tre marrëveshjeve në Konferencën e Ballkanit Perëndimor, një samit në Berlin ku përfshihen politikanë kryesorë nga Shqipëria, Bosnja dhe Hercegovina, Kosova, Mali i Zi, Veriu. Maqedonia, Serbia dhe Bashkimi Evropian në kuadër të Procesit të Berlinit.
Procesi i Berlinit filloi në vitin 2014 nën drejtimin e kancelares Angela Merkel për të afruar gjashtë shtetet e Ballkanit Perëndimor me BE-në. Takimet deri më sot kanë qenë kryesisht mundësi fotosh të përbashkëta për politikanët.
Megjithatë, këtë herë fokusi do të jetë në çështje konkrete, duke përfshirë njohjen reciproke të kartave të identitetit, diplomave universitare dhe diplomave profesionale.
Ajo që tingëllon si një formalitet do të ishte një hap përpara për njerëzit e Ballkanit Perëndimor, duke pasur parasysh se nënshkruesit përfshijnë vende si Serbia dhe Kosova, të cilat u përballën në luftën e Kosovës në vitin 1999 dhe ende nuk e kanë njohur zyrtarisht pavarësinë e njëri-tjetrit.
Në një konferencë përgatitore më 21 tetor në Ministrinë e Jashtme të Berlinit, Baerbock e bëri të qartë se i konsideron nënshkrimet e ardhshme si një meritë për diplomacinë gjermane. Kancelari Olaf Scholz foli me të gjithë krerët e qeverive dhe shteteve të Ballkanit Perëndimor në muajt e parë të mandatit të tij në detyrë dhe ai gjithashtu vizitoi rajonin.
Interesi për Ballkanin Perëndimor është rritur ndjeshëm në BE që nga sulmi rus ndaj Ukrainës më 24 shkurt 2022. Serbia, si dhe Republika Srpska – pjesa e mbizotëruar nga serbët e Bosnjës – nuk e mbështesin ose vetëm me gjysmë zemre politikën e BE-së kundër regjimit të Putinit. Moska po përpiqet të fitojë ose të rrisë ndikimin e saj edhe në vendet e tjera të Ballkanit Perëndimor.
Pikë për diplomacinë gjermane
Ardian Hackaj, analist politik në Forumin e Lidhjes së Tiranës, ka ndjekur procesin e Berlinit. Ai i sheh rezultatet e para të prekshme të platformës si një meritë për ofensivën diplomatike gjermane. “Angazhimi i vazhdueshëm i të dërguarit të posaçëm gjerman Manuel Sarazzin në rajon, kontaktet e tij të rregullta me të gjitha palët e interesuara dhe një qasje shumë e përqendruar e ndërtuar mbi hapa të vegjël por të menaxhueshëm, kanë ofruar një mekanizëm që përndryshe mungonte për të udhëhequr vullnetin politik vendas”, tha Hackaj për DW.
Është jashtëzakonisht e rëndësishme përfshirja e shoqërisë civile në Procesin e Berlinit, shtoi Hackaj. Formatet që po zhvillohen aktualisht në Berlin përfshijnë tre takime në nivel ministror dhe një konferencë dy-ditore të përfaqësuesve të shoqërisë civile.
Jo në qorrsokak
Programi i samitit është planifikuar të përfundojë më 3 nëntor me një ceremoni nënshkrimi ku do të marrë pjesë edhe Presidentja e Komisionit të BE-së, Ursula von der Leyen.
Akti synon të sinjalizojë se Berlini nuk e ka çuar procesin e Berlinit në një qorrsokak, siç është kritikuar vitet e fundit, tha Florian Biber, drejtor i Qendrës për Studimet e Evropës Juglindore në Universitetin e Gracit.
“Unë mendoj se marrëveshjet janë një përpjekje për të sinjalizuar se Procesi i Berlinit tani është më i fokusuar në arritjet konkrete,” tha ai, duke shtuar se procesi kishte ngecur në vitet e kaluara. “Pra, është shumë e rëndësishme të arrihet një lloj suksesi. Përndryshe, do të dukej si biznes si zakonisht”.
Lidhja politike me BE-në
Problemet në Ballkanin Perëndimor vazhdojnë – situata e paqëndrueshme politike në Bosnje dhe Hercegovinë, problemet me negociatat e pranimit në BE me Maqedoninë e Veriut dhe Shqipërinë dhe shqetësimet e sigurisë që lindin nga marrëdhëniet e tensionuara midis Serbisë dhe Kosovës.
Një fokus i veçantë i kushtohet Serbisë, jo vetëm për shkak të së kaluarës së vështirë që ndan me Kosovën, por edhe për shkak të presionit që ajo merr nga Brukseli për t’u angazhuar me politikën e jashtme të BE-së për sa i përket sistemeve të vizave dhe sanksioneve kundër Rusisë.
Çështjet e migracionit mund të shtrohen në tryezë
Rritja e numrit të refugjatëve në rrugën e Ballkanit nuk është zyrtarisht në axhendën e Konferencës së Ballkanit Perëndimor. Megjithatë, në përgjigje të një pyetjeje nga DË, organizatorët thanë se nuk mund të përjashtonin një debat për këtë çështje.
Vendet e përfshira në këtë çështje do të jenë të pranishëm të enjten: Serbia, e cila lejon njerëzit nga vende si India apo Tunizia të hyjnë pa viza dhe të vazhdojnë udhëtimin e tyre drejt BE-së; Bosnja dhe Hercegovina, një vend tranzit për migrantët që shkojnë në perëndim; dhe Kroacia anëtare e BE-së, e cila po kërkon t’i bashkohet zonës Shengen vitin e ardhshëm dhe është vënë nën kritika për praktikën e saj të shtyrjeve të paligjshme.
