Skandali Rama-McGonigal vijon të bëjë jehonë në mediat amerikane. Arrestimi dhe hetimi i Charles McGonigal, një prej ish-drejtuesve kryesorë të FBI dhe lidhja e tij me Edi Ramën, për interesa korruptive, është kryefjalë jo vetëm në Shqipëri, por edhe më gjerë.
Mediat kryesore amerikane si CNN, FoxNews, New York Times, New York Post, Businnes Insider e kanë lajmin e ditës skandalin Rama-McGonigal.
Por sot, edhe “Mother Jones”, revista amerikane për çështje politike dhe investigative i ka kushtuar një artikull të gjatë skandalit të përmasave botërore. Kujtojme se shkrimet ne kete reviste u perdoren kunder ish lidershipit demokrat per ato te cilesuara si “para ruse”.
Mother Jones shkruan se Charles McGonigal bëri favore në interes të Edi Ramës, përkundrejt pagesës.
Artikulli i Mother Jones
Ishte një lajm tronditës: Charles McGonigal, një ish-shef i kundërzbulimit për FBI-në, u arrestua për rolin e tij të dyshuar në dy skema të veçanta. Në njërën, ai dyshohet se ka pranuar 225,000 dollarë nga një biznesmen shqiptaro-amerikan, ndërsa ishte ende në FBI, dhe i ka bërë favore atij biznesmeni dhe kryeministrit shqiptar Edi Rama.
Në anën tjetër, McGonigal, pasi u lirua nga detyra në vitin 2018, dyshohet se i ofroi shërbime hetimore oligarkut rus Oleg Deripaska, i cili u sanksionua në vitin 2018 për asistimin e aktiviteteve globale “keqdashëse” të regjimit të Putinit.
Aktakuzat e McGonigal ngrenë një sërë pyetjesh dhe e kanë nxitur autoritetet të shqyrtojnë veprimet e tij kur ai ishte përgjegjës për monitorimin dhe pengimin e përpjekjeve të inteligjencës të fuqive të huaja (përfshirë Rusinë) që synonin Shtetet e Bashkuara. Në fjalë të tjera, FBI kërkon të mësojë se çfarë nuk ka shkuar mirë dhe ku ka çaluar punonjësi i tyre.
Çështja McGonigal gjithashtu ka tërhequr vëmendjen mbi një nga operacionet më të çuditshme të ndikimit të huaj që ka ndodhur në Uashington, DC, vitet e fundit, një përpjekje pak e njohur dhe e nën-raportuar e lidhur me Rusinë për të ndikuar në politikën amerikane në lidhje me Shqipërinë.
Historia e këtij operacion-ndikimi është e ndërlikuar me një zbulim që “Mother Jones” bëri në vitin 2018. Zbulimi kryesor ishte se një kompani misterioze e regjistruar në Skoci e quajtur Biniatta Trade, e cila u krijua nga dy kompani të Belizesë që kontrolloheshin pjesërisht nga dy kompani britanike që ishin secila e kontrolluar nga një shtetas tjetër rus, pagoi 150,000 dollarë në fillim të 2017 një lobisti të Uashingtonit të quajtur Nick Muzin.
Kjo për të promovuar në Shtetet e Bashkuara Partinë Demokratike të Shqipërisë. Muzin, i cili kishte punuar në fushatën fituese presidenciale të Trump, përdori ndikimin e tij për të mbledhur mbështetje brenda Partisë Republikane dhe lëvizjes konservatore amerikane për Lulzim Bashën, kreun e PD, i cili po bënte fushatë për kryeministër.
Muzin përdori influencën e tij për të siguruar suport brenda Portisë Republikane, për kreun e PD në atë kohë Luzlim Basha, i cili ishte duke zhvilluar një fushatë për tu bërë kryeministër.
Ai organizoi një vizitë në Uashington për Bashën që përfshinte takime me anëtarët e Dhomës së Republikanëve. Basha mori pjesë në darkën vjetore të Komitetit Kombëtar Republikan të Kongresit, ku u shfaq Trump si folës. Muzin kontaktoi Steve Bannon, atëherë një këshilltar i lartë i Shtëpisë së Bardhë, dhe zyrtarë të tjerë të Shtëpisë së Bardhë në emër të Bashës. Ai mundësoi që Basha të intervistohej nga Breitbart News.
Qëllimi ishte mbledhja e mbështetjes në Shtetet e Bashkuara për Bashën që po kandidonte në Shqipëri, i cili ishte fans i Trump dhe shtynte sloganin “Make Albania Great Again”.
Si një kundërshtarë i flaktë i Ramës, një kritik pro-perëndimor i Putinit që kishte paralajmëruar për përpjekjen e Rusisë për të fituar ndikim në Ballkan, Basha, me sa duket, ishte kandidati i preferuar i Kremlinit.
Në një moment, Muzin e solli Bashën në një mbledhje fondesh të GOP në Ëisconsin, ku Trump ishte folësi kryesor. Në këtë ngjarje, ku një donacion prej 20,000 dollarësh i dha një të pranishmi një vend VIP dhe një fotografi me Trump, Bashës iu shkrep fotografia me Trump.
Në Shqipëri, PD e shpërndau gjerësisht foton dhe Basha dhe pretendoi se kishte pasur një “ takim të jashtëzakonshëm ” me Trump.
Në Shqipëri, PD e shpërndau gjerësisht foton dhe Basha dhe pretendoi se kishte pasur një “ takim të jashtëzakonshëm ” me Trump.
Lidhja Trump që Muzin nuk e ndihmoi Bashën të fitonte. Në zgjedhjet shqiptare të atij viti, Partia Socialiste e Ramës mori mandate dhe fitoi shumicën e plotë të Parlamentit.
Në një farë mënyre, puna e Muzinit për Bashën dhe PD nuk ishte e pazakontë. Politikanët e huaj dhe partitë politike shpesh mbajnë lobistët amerikanë në kërkim të mbështetjes dhe ndikimit në Shtetet e Bashkuara. Ajo që ishte e çuditshme ishte se Biniatta Trade mori pjesën më të madhe të skedës për mundin e Muzin.
Nuk kishte shenja publike se kjo kompani ishte e angazhuar në ndonjë tregti. Kishte një faqe interneti gjenerike me pamje të rreme, e cila ishte e lidhur me faqe interneti të ngjashme për kompani të tjera që nuk kishin gjurmë publike. (Sajti i internetit Biniatta Trade nuk funksionon më.) Kompania ndau një numër telefoni britanik me një “shërbim ndërkombëtar takimesh në internet” që ofronte “gra të bukura ukrainase për takime dhe martesë”.
I vetmi informacion mbi Biniatta Trade që mundëm të gjenim ishte një gjurmë letre e kompanive të tjera fantazmë që përfundimisht gjetën dy rusë që kishin kontrolluar ndërmarrjet e zhdukura dhe të cilët nuk mund të kontaktoheshin. Një kompani fantazmë e lidhur me Rusinë nuk është burimi i zakonshëm i financimit për përpjekjet amerikane të lobimit dhe kjo marrëveshje e pazakontë sugjeroi se një ent rus po përpiqej të ndikonte në politikën e SHBA-së për të përfituar Basha dhe PD.
Nuk kishte shenja publike se kjo kompani ishte e angazhuar në ndonjë tregti. Kishte një faqe interneti gjenerike me pamje të rreme, e cila ishte e lidhur me faqe interneti të ngjashme për kompani të tjera që nuk kishin gjurmë publike. (Sajti i internetit Biniatta Trade nuk funksionon më.) Kompania ndau një numër telefoni britanik me një “shërbim ndërkombëtar takimesh në internet” që ofronte “gra të bukura ukrainase për takime dhe martesë”.
I vetmi informacion mbi Biniatta Trade që mundëm të gjenim ishte një gjurmë letre e kompanive të tjera fantazmë që përfundimisht gjetën dy rusë që kishin kontrolluar ndërmarrjet e zhdukura dhe të cilët nuk mund të kontaktoheshin. Një kompani fantazmë e lidhur me Rusinë nuk është burimi i zakonshëm i financimit për përpjekjet amerikane të lobimit dhe kjo marrëveshje e pazakontë sugjeroi se një ent rus po përpiqej të ndikonte në politikën e SHBA-së për të përfituar Basha dhe PD.
Një zëdhënës i Muzin i tha “Mother Jones” në atë kohë se Muzin besonte se Biniatta Trade ishte një kompani private në pronësi të mbështetësve të Partisë Demokratike të Shqipërisë. Muzin nuk pranoi të shpjegonte se si kishte rënë fillimisht në kontakt me Biniatta Trade.
Vjeshtën e kaluar, një zbulim i inteligjencës amerikane vuri në dukje se Rusia kishte shpenzuar rreth 300 milionë dollarë që nga viti 2014 për të ndikuar politikën në vendet e tjera në favor të saj. Një burim i administratës i tha AFP se kjo përfshinte shpenzimin “rreth 500,000 dollarë për të mbështetur Partinë Demokratike të Shqipërisë në zgjedhjet e 2017”.
Si lidhet e gjithë kjo me McGonigal? Aktakuza e Departamentit të Drejtësisë pretendon se në ose deri në gusht 2017 McGonigal lidhi një marrëdhënie biznesi me “Personin A”, një shtetas amerikan, i cili kishte lindur në Shqipëri dhe që kishte punuar për një shërbim inteligjent shqiptar dekada më parë. Lajmet shqiptare e kanë identifikuar këtë person si Agron Neza, një biznesmen nga New Jersey. Në një letër drejtuar mediave shqiptare, Neza pranoi se i kishte dhënë para McGonigal-it dhe e quajti Ramën një “të njohur”, por ai tha se ia dorëzoi fondet McGonigal-it për arsye personale.
Sipas aktakuzës, McGonigal dhe Neza bënë disa udhëtime së bashku në Shqipëri, ku McGonigal u takua me Ramën, kryeministrin dhe “Personin B”, i cili, sipas “Neë York Times” , ishte Dorian Ducka, një ish-zyrtar shqiptar dhe një këshilltar informal i Ramës.
Neza dyshohet se i ka paguar McGonigal 225,000 dollarë në vjeshtën e vitit 2017, në tre këste, duke përfshirë një në të cilin Neza i kaloi njeriut të FBI-së 80,000 dollarë në dorë në një makinë të parkuar jashtë një restoranti në “New York City”.
Pasi McGonigal ishte takuar për herë të dytë me Ramën, Duçka, sipas aktakuzës, i kaloi McGonigal-it informacion për “një shtetas amerikan që ishte regjistruar për të kryer punë lobimi në Shtetet e Bashkuara në emër të një partie politike shqiptare”. McGonigal ia përcolli këtë informacion një prokurori të Departamentit të Drejtësisë për hetim të mundshëm penal. Më pas ai mori më shumë informacion për lobimin nga Neza dhe Rama dhe ua transmetoi materialin hetuesve të FBI-së.
Më 26 shkurt 2018, thuhet në aktakuzë, “FBI-NY hapi zyrtarisht një hetim penal të fokusuar në lobistin qytetar amerikan me kërkesë të të pandehurit McGonigal dhe me udhëzimin e tij”. Neza dhe Duçka i dhanë më vonë ndihmë hetimit. McGonigal, sipas Departamentit të Drejtësisë “nuk i kishte zbuluar në asnjë moment FBI-së marrëdhënien e tij financiare me Personin A [Neza], dhe as i pandehuri McGonigal nuk kishte zbuluar kontaktet e tij të vazhdueshme me Personin B [Duçka] siç kërkohej”.
Koha e ngjarjeve të përshkruara në aktakuzë tregon se Muzin ishte lobisti që McGonigal po synonte. Siç ka raportuar “New York Times” , “Ngjarjet e detajuara në aktakuzë dhe të dhëna të tjera publike duket se përputhen me përshkrimin e lobitistit Nicolas D. Muzin.”
Është e pasigurt se deri ku ka vazhduar ndonjë hetim i FBI-së për Muzin. Asnjë akuzë nuk u ngrit kundër tij. Muzin i tha “Times” në një deklaratë se ai “nuk kishte arsye të besonte se ishte viktimë e këtij hetimi të rremë”. “Por nëse do të isha, kjo është për të ardhur keq dhe shpresoj se drejtësia do të vihet në vend”.
Muzin nuk iu përgjigj kërkesave të shumta për koment nga “Mother Jones”.
Raporti i “Mother Jones” në vitin 2018 ndezi lajme në faqet e para në gazetat shqiptare. Një vit më pas, prokurorët shqiptarë e akuzuan Bashën për pastrim parash dhe falsifikim dokumentesh në lidhje me çështjen Biniatta Trade. Basha mohoi të kishte pranuar para ruse. Çështja më vonë u pezullua në rrethana të errëta. Partia e tij ka këmbëngulur se i ka paguar Muzin vetëm 25,000 dollarë, duke mos ofruar asnjë shpjegim se përse një njësi tjetër (domethënë Biniatta Trade) do t’i paguante një lobisti amerikan një shumë të majme për të ndihmuar PD-në.
Në zgjedhjet parlamentare të Shqipërisë 2021, Rama udhëhoqi partinë e tij drejt një tjetër fitoreje ndaj PD së Bashës dhe fitoi një mandat të tretë si kryeministër. Basha u largua nga PD një vit më parë dhe u zëvendësua nga themeluesi i partisë, Sali Berisha, të cilit i ndalohet hyrja në Shtetet e Bashkuara për shkak të asaj që Departamenti i Shtetit thotë se është “përfshirja e tij në korrupsion të konsiderueshëm”.
