E përditshmja berlineze “Der Tagesspiegel“, ka publikuar një intervistë të presidentit të Bundestagut, Wolfgang Schäuble, rreth krizës së koronavirusit dhe pasojave të saj në vendin e tij si dhe masat që po merr qeveria Gjermane, në kufizimin e viktimave si dhe në fazën e pas krizës për rifillimin e aktiviteve prodhuese.
“Ne nuk duhet të lëmë të vendosin vetëm virologët; ne gjithashtu duhet të vlerësojmë efektet e mëdha ekonomike, sociale, psikologjike dhe të tjera. Thjesht fikja e gjithçkaje për dy vjet do të kishte pasoja të rënda”– ka thënë ndër të tjera Presidenti i Bundestagut, Wolfgang Schäuble.
Z.Schäuble, ka njerëz të matur dhe akomodues në politikën e koronës – cilit grup do t’i takonit?
Unë nuk mendoj se ka dy grupe rreptësisht kundërshtare midis atyre që janë përgjegjës. Në fund të fundit, ne nuk e dimë saktësisht se çfarë do të ndodhë me pandeminë. Shkencëtarët gjithashtu kanë zhvilluar më tej pikëpamjet e tyre në diskutime gjatë javëve të kaluara. Prandaj, unë ndaj mendimin e shumicës dërrmuese: ne duhet të peshojmë pikëpamjet e ndryshme me mençuri.
Sidoqoftë, shumica e virologëve mbështesin qartë një bllokadë tjetër rigoroze!
Ne nuk duhet të lëmë vendime vetëm për virologët; ne gjithashtu duhet të vlerësojmë efektet e mëdha ekonomike, sociale, psikologjike dhe të tjera. Thjesht fikja e gjithçkaje për dy vjet do të kishte pasoja të rënda.
Ju a besoni në atë që thotë Kancelarja, që një relaksim i vogël është “shumë i shpejtë”?
Ne duhet të jemi të kujdesshëm hap pas hapi dhe të jemi gati për të mësuar. Disa thonë se nëse do të ishte shumë shtrengimi, duhet të rifilluar lehtësimi i masave. Tërheqja do të ishte shumë më e vështirë.
-Pse shpresat do të zhgënjehen dhe njerëzit nuk do të marrin pjesë më?
Filozofi Alexis de Tocqueville tashmë e ka njohur problemin në shkrimet e tij për demokracinë në Amerikë: faza kritike gjithmonë vjen kur presioni lehtësohet pak. Rruga për të dalë është shumë më e vështirë sesa ajo e shpejtë në fillim të krizës, kur të gjithë ishin akoma të gatshëm të vepronin fuqishëm. Por tani kjo varet nga koha e duhur për daljen. Kjo është e vështirë dhe përgjegjësit tani, duhet ta gjejnë rrugën e daljes. Dhe Bundestagu duhet të marrë pjesë në debatin publik.
-Pra, nuk do të shqetësoheni për “hapjen e diskutimit të ashpër?
Unë kam për të mbrojtur kancelarin. Ky term u nënvizua nga një konsultë e brendshme e CDU. Ajo e kishte kuptimin ndryshe nga sa mendojnë disa.
Në të vërtetë nuk ka kuptim që Angela Merkel dëshiron të shfuqizojë demokracinë. Ajo thotë: Ne duhet ta hedhim hapin e parë me shumë kujdes. Në thelb të gjithë e mbështesin atë, virologët si dhe Armin Laschet dhe Markus Söder. Por ne as nuk mund të themi: le të mbyllim gjithçka dhe ta lëmë atë. Ne duhet ta bëjmë këtë proces të peshimit më të qartë.
-A lejon një katastrofë natyrore si ky virus të lejojë një vlerësim kaq klasik politik, apo jemi të gjithë në një situatë të panjohur?
Virologët nuk dinë sa duhet sesi sillet virusi. Si përhapet nëse njerëzit janë imunë pas infeksionit – ka ende shumë pyetje të hapura. Ne të gjithë nuk e dimë se cilat janë efektet e veprimeve tona, por politikanët duhet të veprojnë ende. Shkencëtarët gjithashtu thonë: politikanët duhet të vendosin, ne mund të japim vetëm këshilla teknike. Dhe asnjëherë nuk ka një vendim absolutisht të drejtë. Ekziston vetëm një diskutim i arsyeshëm për të gjitha aspektet, përfshirë njohuritë shkencore, dhe për këtë arsye duhet të merret një vendim.
-Nga vijnë kriteret?
Ajo që perceptohet është kujdesi, sepse kthimi do të ishte i tmerrshëm. Por kur ndiej se gjithçka tjetër duhet të heqë dorë nga mbrojtja e jetës, atëherë duhet të them: kjo është e pasaktë në këtë absolut. Të drejtat themelore janë kufizuese reciproke. Nëse ka një vlerë absolute në kushtetutën tonë, është dinjitet njerëzor. Është i paprekshëm. Por nuk përjashtohet fakti që duhet të vdesim.
-Duhet të pranosh që njerëzit vdesin nga korona?
Shteti duhet të sigurojë kujdesin më të mirë të mundshëm shëndetësor për të gjithë. Por njerëzit gjithashtu do të vazhdojnë të vdesin nga Korona. Shikoni: me të gjitha përkujdesjet e mëparshme dhe në moshën time, unë jam një grup me rrezik të lartë. Por frika ime është e kufizuar. Të gjithë vdesim. Dhe unë mendoj se të rinjtë marrin një rrezik shumë më të madh se unë. Fundi natyral i jetës time është pak më afër.
-Pra vendosni të rrezikoni të bëni diçka të gabuar?
Më pëlqejnë veçanërisht shpjegimet e atyre që, si Jens Spahn, thanë në sondazhin e qeverisë javën e kaluar: ne do të kemi akoma shumë për të mësuar nga njëri-tjetri, dhe mbase brenda disa javësh do të zbulojmë se do të kishim bërë diçka më mirë. Dhe përsëri: nëse japim këshilla për muaj të tërë dhe nuk bëjmë asgjë, do të ishte më e keqja. Nëse e sqaroni atë dhe komunikoni publikisht më qartë këtë proces, atëherë ne kemi mundësinë që vetë qytetarët ta pranojnë atë për një kohë të gjatë.
-A nuk keni frikë nga një pikë pa kthim kur njerëzit thonë: a mjafton kjo?
Sa më shumë kohë të kalojë, aq më e vështirë bëhet. Qeveria me të drejtë tha: ne nuk mund ta fitojmë luftën vetëm. Ju duhet të merrni pjesë të gjithë. Të gjithë nuk marrin pjesë, por ju duhet të kontrolloni disa prej tyre. Por nëse njerëzit vazhdojnë të kuptojnë pse e gjithë kjo është e nevojshme, unë shpresoj se mund t’ja dalim. Ndoshta ka edhe besim të ri në politikë. Krizat gjithmonë japin mundësi të reja.
-A nuk mund të kishim shmangur shumë që në fillim nëse qeveria do ta kishte marrë seriozisht planin e saj të pandemisë në vitin 2012?
Përgjigja e saktë është: sipas “Ligjit Themelor”, mbrojtja civile është përgjegjësi e shteteve federale. Qeveria federale është përgjegjëse vetëm për mbrojtjen civile, në kohë lufte.
-A nuk është kjo ndarje e përgjegjësive tani në një çështje kaq të madhe? Secili vend përshkruan atë që i përshtatet…
Deri më tani, krerët e qeverive federale dhe shtetërore janë koordinuar mirë së bashku deri tani. Sigurisht, njeriu luan mirë gjithmonë në bashkpunim. Të gjithë duan të dallohen dhe të gjithë janë nën presionin e qytetarëve të tyre. Por secili vend ka edhe rrethanat e veta. Kryetari i Freiburgut urdhëroi hapjen e parë të kontaktit. Franca kishte mbyllur të gjitha dyqanet një ditë më parë dhe njerëzit ishin gati të blinin përtej Reno-s. Kancelari nuk dëshironte kontrolle kufijsh, me të drejtë. Kam edhe respekt të madh për Laschet, Kryeministrin e Veriut Rhine-Westphalia, i cili kurrë nuk ka mbyllur kufijtë me Holandën dhe Belgjikën.
-Bundestag-u, deri më tani ka aprovuar njëzëri shuma të mëdha për të mbështetur ekonominë. Sa mund të zgjasin kjo mbështetje?
Unë nuk jam më ministër i financave dhe nuk jap këshilla për pasardhësin tim. Për momentin, megjithatë, ekziston një ndjenjë e përhapur se ne mund të zgjidhim çdo problem me fonde të pakufizuara të shtetit, dhe më vonë do të vëmë në lëvizje ekonominë me një program stimulimi ekonomik. Sidoqoftë, shteti nuk mund të zëvendësojë përgjithmonë mërkatën e lirë. Sa më shumë të zgjasë kriza, aq më pak do të jemi në gjendje të fillojmë me mjete tradicionale. Do të shohim ndryshime strukturore në ekonomi, shoqëri dhe politikë. Shpresoj ta përdorim këtë si një mundësi për të luftuar më mirë disa prej teprimeve.
-Për çfarë e keni fjalën?
Nuk është vetëm pandemia problemi më i madh, por ndryshimi i klimës, humbja e biodiversitetit, të gjitha dëmet që ne njerëzit dhe mbi të gjitha ne evropianët i bëjmë natyrës. Shpresojmë, që nuk japim vetëm shpërblime që lejojnë industrinë të vazhdojë si më parë.
-Do ketë ndryshime edhe përsa i përket globalizimit dhe varësisë tonë nga zinxhirët ekonomikë?
Ne ndoshta e kemi ekzagjeruar me këtë lloj globalizimi. Është gjithashtu i padrejtë. Deri më tani, punëtorët e korrjeve nga Evropa Lindore, kanë qenë njerëz që kanë bërë një punë që ne nuk donim t’a bënim me ato paga. Tani ata duhet të na tregojnë se si të mbledhim asparagjet. Në të njëjtën kohë, kriza e koronës, na mëson se nuk duhet të shikojmë vetëm veten. Ne të gjithë, jemi kaq të lidhur, sa nuk mund të bëjmë pa njëri-tjetrin, pa punuar së bashku.
-A do të kishe guximin të parashikosh se çfarë do të jetë ndryshe pas pandemisë?
Shumica e njerëzve do të jenë më të rezervuar. Ekonomia do të largohet disi nga zinxhirët shumë të ngushtë të furnizimit. Por këto janë pyetje të vogla. Më e madhja është: si mund të arrijmë një jetë më të qëndrueshme e po të flasim si Ludwig Erhard (ministri i ekonomisë pas luftës ll), më të moderuar në biznes dhe shoqëri? Si mund të zvogëlojmë ndryshimet në botë në mënyrë që ato të jenë të durueshme?
-Më në fund: çfarë ju mungon më shumë tani?
Unë e kam më të lehtë se shumë bashkatdhetarët e mi. Sigurisht, i respektoj të gjitha rregullat, për shembull, ngas biçikletën vetëm me një person tjetër. Mosmundësia për qëndruar së bashku me njerëzit e tjerë është e vështirë. Edhe anëtarët e Bundestag-ut, papritmas duan seanca plenare. Ata janë të pranishëm në dhomë sa më rrallë të jetë e mundur, padyshim me distancën e kërkuar.
Dhe në shtëpi: tani gruaja ime po merret gjithmonë vetëm me mua. Kemi pasur një konferencë video me të gjithë fëmijët dhe nipërit dhe mbesat gjatë Pashkëve. Sigurisht, kjo nuk zëvendëson takimet personale. Kjo është arsyeja pse unë jam padyshim në favor të një lehtësimi të lehtë, por jo që situata të dalë jashtë kontrollit. Të shohim më vonë nëse kjo do të ndodhë. Ndërkaq, kujdesi është akoma i drejtë dhe i rëndësishëm
